İTHALAT İŞLEMLERİNİN MUHASEBELEŞTİRİLMESİ

Bir işletme temel olarak ilk madde ve malzeme ithalatı, maddi duran varlık ithalatı, ticari mal ithalatı ve hizmet ithalatı yapabilir. İşletme ithal ettiği malı üretimde veya faaliyetlerinde kullanacak ve ithal ettiği ürün demirbaş, makine gibi maddi duran varlık değil ise, bu ilk madde ve malzeme ithalatı olmaktadır. İthal ettiği malda herhangi bir değişiklik yapmadan satacak ise ticari mal ithalatı kapsamına, işletmenin üretimde veya faaliyetlerinde kullanmak için ürün ithalatı yapması maddi duran varlık ithalatı kapsamına, işletmenin yurt dışından hizmet satın alması ise hizmet ithalatı kapsamına girmektedir.

İthalat İşlemlerinde Yapılan Temel Adımlar

• İthalat dosyası açılır.
• İthalat gerçekleşinceye kadar mal ve hizmet bedeli, ithalatla ilgili olan giderler ve avans hesaplarında toplanır.
• Avans hesabı fiili ithalat tarihinde kapatılır.
• İthal edilen mal ve hizmet ilgili hesaba kaydedilir.

İthalat işlemlerinin muhasebeleştirilmesi sırasında esas alınan **fiili ithalat** zamanıdır. İthalat bedelleri bankalar ve özel finans kuruluşları aracılığıyla Türk Lirası ya da döviz cinsinden ödenir. Fiili ithalatta önce bedel ödenirse hesap 180 gün içerisinde kapatılmalıdır. Bu süreden sonra ödenmesi halinde taahhüt hesapları takibi yapılmaz.

İthalat İşlemlerinin Muhasebeleştirilmesinde Hangi Hesaplar Kullanılır?

Ticari mal ithalatı ile ilk madde ve malzeme ithalatında çıkan ödemeler **159 Verilen Sipariş Avansları Hesabı**'nda takip edilir ve ithalat gerçekleştikten sonra hesap kapatılır. Ticari mal ithalatında 153 Ticari Mal Hesabına, İlk madde ve malzeme ithalatında 150 İlk Madde ve Malzeme Hesabına aktarılır. Bu tutar malın maliyetidir.

İthalat işlemlerinde KDV hesabının izlenmesi ise 191 İndirilecek KDV Hesabı altında gerçekleştirilir.

Maddi duran varlık ithalatında harcamalar 259 Verilen Avanslar Hesabı'nda takip edilir, daha sonra hesap kapatılır. Maddi duran varlığın türüne bağlı olarak; 255 Demirbaşlar, 253 Makine ve Cihazlar gibi hesaplara aktarım yapılır. İthalat neticesinde oluşan KDV ise ticari mallar hesabında olduğu gibi 191 İndirilecek KDV Hesabında takip edilir. İthalat gerçekleştikten sonra satıcıya döviz üzerinden ödeme yapılacağından, borçların kaydı ve ödemenin yapıldığı tarih açısından borç farklılık gösterecektir.

Kur Farklarının Muhasebeleştirilmesi

Kur farklılıkları, ithalat dosyası kapanmadan gerçekleşirse olumsuz kur farkı; 259 Verilen Avanslar Hesabına ya da 159 Verilen Sipariş Avanslar Hesabına borca dahil edilir. Kur farkının olumlu olması durumunda; 259 Verilen Avanslar Hesabına ya da 159 Verilen Sipariş Avanslar Hesabına alacağa eklenir.

İthalat bedelinin ithalat dosyasının kapanmasından sonra ödenmesi durumunda; olumsuz kur farkı 780 Finansman Giderleri Hesabına, olumlu kur farkı ise 646 Kambiyo Karları Hesabına alacak kısmına yazılır ve gelir tablosuna yansıtılır.

İthalat İşlemlerinin Muhasebeleştirilmesi İçin Örnekler

İlk Madde ve Malzeme İthalatının Muhasebeleştirilmesi

Örnek: A ithalatçı bir firmadır. 15 Mayıs 2020 tarihinde Almanya’daki B firması ile anlaşarak, 200.000 Euro tutarında ilk madde ve malzeme ithalatı için anlaşmıştır. Mallar 15 Haziran 2020 tarihinde gümrükten ithal edilmiştir. İthalatın teslim şekli FOB, ödeme şekli ise 1 ay vadeli akreditiftir.

Günlük Defter Kayıtları