TÜRKİYE'NİN IRAK'A POTANSİYEL SANAYİ ÜRÜNLERİ İHRACATI

n Kodu

:

+964

Türkiye’nin Irak’a ihracat potansiyelinin yüksek olduğu başlıca sanayi ürünleri ve hizmet sektörleri;

• Alüminyum İnşaat Malzemeleri
• Beyaz Eşya 
• Boru ve Bağlantı Parçaları
• Demir Çelik
• Elektrikli Makineler ve Kablolar
• Ev Tekstili
• Gıda İşleme Makineleri
• Halı
• Hazır Giyim
• İnşaat Malzemeleri
• Müteahhitlik Hizmetleri 
• Otomotiv Ana ve Yan Sanayi
• Sofra ve Mutfak Eşyaları

Alüminyum İnşaat Malzemeleri

Alüminyum İnşaat Malzemeleri

Irak, 2011 yılında 65 milyon dolar değerinde alüminyum çubuk ve profil ithalatının % 63’ünü Türkiye’den 

yapmıştır. Diğer başlıca tedarikçi ülke Çin’dir. Çin’in son dönemde Irak alüminyum çubuk ve profil 

pazarındaki payını arttırması Türkiye için tehdit oluşturmaktadır. 2012 yılında bu ürün grubunda ihracatımız geçen 

seneye göre % 11,8 artarak 72,7 milyon dolar seviyesine yükselmiştir. Irak’a bu ürün grubundaki ihracatımız 

toplam ihracatımızın % 11,8’ine tekabül etmektedir.

2011 yılında Irak, 33 milyon dolar değerinde alüminyum inşaat aksamı ithal etmiştir. Alüminyum inşaat aksamı 

ithalatının % 75’i Türkiye’den yapmıştır. Pazardaki diğer önemli ülkeler ABD ve Çin’dir. 2010-2011 döneminde Irak’ın 

alüminyum inşaat aksamı ithalatı yıllık % 24 oranında artarken Türkiye’nin bu ülkeye ihracatı % 27 oranında 

artmıştır. 2012 yılında bu ürün grubunda ihracatımız geçen seneye göre % 40,1 artarak 35,6 milyon dolar 

seviyesine yükselmiştir. Irak’a bu ürün grubundaki ihracatımız toplam ihracatımızın % 15’ine tekabül etmektedir.

Irak 2011 yılında 23 milyon dolar değerinde alüminyum tel halat ithalatının % 99’unu Türkiye’den gerçekleştirmiştir. 

Diğer ülke ise Çin’dir. 2010-2011 döneminde Irak’ın alüminyum tel halat ithalatı yıllık % 8 oranında azalırken bu 

dönemde Türkiye’nin Irak’a alüminyum tel halat ihracatı değişmemiştir. 2012 yılında bu ürün grubunda ihracatımız 

geçen seneye göre % 117 artarak 47,9 milyon dolar seviyesine yükselmiştir. Irak’a bu ürün grubundaki ihracatımız 

toplam ihracatımızın % 43,1’ine tekabül etmektedir.

 Beyaz Eşya

2011 yılında toplam 162 milyon dolarlık buzdolabı-dondurucu (GTİP: 8418) ithalatı gerçekleştiren Irak’ın

ithalatı bir önceki yıla göre % 28 oranında azalmıştır. Türkiye’nin, Irak’a ihracatı 2012 yılında % 6,5 oranında

artıp 98 milyon dolara ulaşmıştır. Türkiye’nin toplam 1 milyar 962 milyon dolarlık buzdolabı-dondurucu

ihracatının % 5’i 2012 yılında Irak’a gerçekleşmiştir.

Irak buzdolabı- dondurucu pazarında Türkiye % 57 ile pazarın en büyük tedarikçisidir. Çin (% 23), Mısır (% 6)

pazarın diğer önemli tedarikçileridir.

2012 yılında bu ürün grubunda ihracatımız geçen seneye göre % 6,5 artarak 98 milyon dolar seviyesine

yükselmiştir. Irak’a bu ürün grubundaki ihracatımız toplam ihracatımızın % 5’ine tekabül etmektedir.

 Demir Çelik

Irak demir çelik ürünleri içerisinde en çok inşaatlarda kullanılan demir çelik çubukları ve demir-çelik profilleri

ithal etmiştir.

Irak 2011 yılında gerçekleştirdiği 1 milyar 84 milyon dolar değerindeki demir çelik çubuk ithalatının % 56’sını

Türkiye’den gerçekleştirmiştir. Geriye kalan kısmının çoğunu Ukrayna’dan ithal etmiştir. 2010-2011

döneminde Irak’ın demir çelikten çubuk ithalatı yıllık % 70 oranında artarken Türkiye’nin Irak’a demir çelik

çubuk ihracatı yıllık ortalama % 87 oranında artmıştır. Irak inşaat sektörünün hareketliliği sürmektedir.

Dolayısı ile Irak pazarı, genellikle inşaatlarda kullanılan demir çelik çubuklar için gelişmekte olan bir pazardır.

Türkiye’nin pazardaki artan talebi yakalayarak pazar payını muhafaza ettiği görülmektedir. Irak pazarında

demir çelik çubuklarda Türkiye’ye rakip olan Ukrayna Irak’a ihracatını çok fazla artırmış olup Türkiye’nin pazar

2011 yılında Irak, 180 milyon dolar değerinde demir/alaşımsız çelikten profil ithal etmiştir. İthalatın yaklaşık

% 83’ünü Türkiye’den yapmıştır. Bu üründe tedarikçi diğer ülkeler Ürdün ve Ukrayna’dır. 2010-2011

döneminde Irak’ın demir çelik profil ithalatı % 11 oranında artmışken Türkiye’nin aynı dönem Irak’a ihracatı %

19 oranında artmıştır. Dolayısı ile söz konusu dönemde Türkiye, Irak’ın demir çelik profil talep artış hızını

yakalayabildiği görülmektedir. Ancak Türkiye’nin pazar payı açısından rakip ülkeler ile çok büyük bir fark

olması Türkiye için avantaj teşkil etmektedir. 2012 yılında bu ürün grubunda ihracatımız geçen seneye göre

% 14,7 artarak 172 milyon dolar seviyesine yükselmiştir. Irak’a bu ürün grubundaki ihracatımız toplam

ihracatımızın % 14’üne tekabül etmektedir.

Sonuç olarak Irak, demir/alaşımsız çelikten profil açısından gelişen bir pazardır ve Türkiye’nin bu ülkeye çok

daha fazla ihracat yapacak potansiyeli bulunmaktadır.

2011 yılında Irak 324 milyon dolar değerinde demir çelik inşaat aksamı ithal etmiştir. Irak, demir çelik inşaat

aksamı ithalatının yaklaşık % 64’ünü Türkiye’den gerçekleştirmiştir. Diğer tedarikçi ülkeler Çin ve Ürdün’dür.

2010-2011 döneminde Irak’ın demir çelik inşaat aksamı ithalatı % 21 oranında artarken aynı dönem

Türkiye’nin bu ülkeye ihracatı % 30,8 oranında yükselmiştir. Türkiye’nin, Irak’ın demir çelik inşaat aksamı

talep artışının önüne geçtiği görülmektedir. Söz konusu dönemde rakip ülkeler ihracat artış hızlarını pazar

talebinin çok üzerinde artırmalarına rağmen pazardaki payları Türkiye’ye göre çok düşük olduğu için henüz

tehdit oluşturmamaktadır. 2012 yılında bu ürün grubunda ihracatımız geçen seneye göre % 54,3 artarak 321

milyon dolar seviyesine yükselmiştir. Irak’a bu ürün grubundaki ihracatımız toplam ihracatımızın % 24’üne

tekabül etmektedir.

Irak, 2011 yılında 53 milyon dolar değerindeki demir çelik depo ithalatının yarısından fazlasını Türkiye ve G.

Kore’den gerçekleştirmiştir. Diğer tedarikçi ülkeler sırasıyla Çin ve ABD’dir. 2010-2011 döneminde Irak’ın

demir çelik depo ithalatı % 10 oranında artarken Türkiye’nin Irak’a yıllık ortalama ihracatı % 72 oranında

artmıştır. 2004-2008 arasında Türkiye, Irak demir çelik depo pazarındaki talep hızını yakalayamadığı gibi

rakip ülkelerin ihracat artış hızının da gerisinde kalmışken son dönemde olumsuz süreç tamamen değişmiş

olup Türkiye % 38 ile pazarın lideridir. 2012 yılında bu ürün grubunda ihracatımız geçen seneye göre % 28,5

azalarak 15 milyon dolar seviyesine düşmüştür. Irak’a bu ürün grubundaki ihracatımız toplam ihracatımızın %

15,7’sine tekabül etmektedir.

2011 yılında Irak, % 40’ı Türkiye’den olmak üzere 16 milyon dolar değerinde demir çelikten örme tel, ağ ve

kafes ithal etmiştir. Diğer ülkeler sırasıyla İtalya ve Çin’dir. 2010-20011 döneminde Irak’ın tel ağ ve kafes

ithalatı yıllık % 25 oranında artmıştır. 2012 yılında bu ürün grubunda ihracatımız geçen seneye göre %86,1

artarak 12,1 milyon dolar olmuştur.

Ev Tekstili

Irak 2011 yılında 32 milyon dolarlık battaniye (GTİP: 6301) ithalatı yapmıştır. İthalatının % 50’sini Çin’den %

49’unu Türkiye’den gerçekleştirmiştir. 2012 yılında bu ürün grubunda ihracatımız 21,5 milyon dolar olmuştur.

Irak, Türkiye’nin battaniye ihracatında ilk sırada yer almaktadır. Irak’da siyasi ve ekonomik istikrarın

sağlanmasına paralel olarak önümüzdeki yıllarda ev tekstili pazarının daha da gelişmesi beklenmektedir.

Türk üretici ve ihracatçıların ülkedeki gelişmeleri yakından takip ederek pazar fırsatlarını değerlendirmeleri

büyük önem arz etmektedir.

Gıda İşleme Makineleri

Halı

Irak’ta halı üretimi olmadığı için halı ihtiyacının neredeyse tamamı ithalatla karşılanmaktadır. Irak halı

pazarında Türkiye’nin hâkimiyeti vardır. 2011 yılında Irak’ın toplam halı ithalatında Türkiye’nin payı yaklaşık %

99’dur. 2012 yılında bu ürün grubunda ihracatımız geçen seneye göre % 42,1 artarak 172 milyon dolar

seviyesine yükselmiştir. Irak’a bu ürün grubundaki ihracatımız toplam ihracatımızın % 10,2’sine tekabül

etmektedir.

Bu başarıdaki en büyük faktörler: Türkiye’ye ve Türk ürünlerine olan güven, coğrafi ve kültürel yakınlık,

Türkiye’nin halı sektöründe dünya pazarlarında sahip olduğu konumdur.

Irak’ın son yıllarda halı ithalatı artmıştır. Bu da bize halı pazarındaki gelişmeyi göstermektedir. Ülkedeki

kargaşa ve savaş ortamının azalmasıyla her alanda tüketimin artacağı öngörülmektedir.
 

Hazır Giyim

İnşaat Malzemeleri

Bu bölümde yer alan sanayi ürünleri sektörel matrisinden de görüldüğü üzere Irak’ın inşaat malzemeleri

sektöründeki en önemli tedarikçisinin Türkiye olduğu görülmektedir. Türkiye, plastik inşaat malzemeleri, boya

ve vernikler, ağaçtan inşaat malzemeleri, işlenmiş doğal taşlar, prefabrik yapılar ve çimento gibi pek çok ürün

grubunda Irak’ın en büyük tedarikçisidir.

Müteahhitlik Hizmetleri

Irak’ta inşaat ve taahhüt sektörü hızlı bir büyüme dönemine girmiştir. Günümüz şartlarına uymayan ya da

tahrip edilmiş yapılar yeniden inşa edilmekte, inşaat işleri ve inşaat malzemeleri pazarı gelişmektedir. Irak’ta

yürütülen başlıca altyapı yatırımları, su temini projeleri, atık su arıtma tesisi, elektrik santrali, hastane, okul

ve konut inşaatı, kara yolu, hava yolu, köprü ve liman inşaatı alanlarında yoğunlaşmaktadır.

Irak, coğrafi ve lojistik avantajları nedeniyle Türk müteahhitlik firmaları için büyük bir potansiyel vaat

etmekte, bu çerçevede, özellikle inşaat alanında bölgede faaliyet gösteren firmalarımızın sayısı artmaktadır.

2012 itibariyle Türk müteahhitlik firmalarının Irak’ta üstlendikleri projelerin değeri 12,9 milyar dolar olmuştur.

Türkiye sınırına 3,5 saat uzaklıktaki Erbil’de yeniden yapılanma faaliyetleri hızla devam etmekte olup

şehirdeki inşaatların büyük bölümünü Türk firmaları üstlenmiş durumdadır.

2008 yılından itibaren Türk müteahhitlik firmalarının faaliyetlerinin Irak’ın kuzeyinden yavaş yavaş güneye ve

diğer bölgelere doğru kaydığı gözlenmekte olup 2013 yılında da bu eğilim sürmektedir.Irak’ta halen hızla

devam etmekte olan yeniden yapılanma sürecinin, önümüzdeki dönemde de müteahhitlik sektörü için

cazibesini sürdürmesi beklenmektedir. Ülkede istikrarın sağlanması ve güvenlik sorununun çözümlenmesinin

ardından, özellikle Bağdat ve çevresi olmak üzere ülkenin diğer bölgelerinde Türk müteahhitlik firmaları için iş

fırsatlarının olacağı muhtemel müteahhitlik projelerinden önemli bir pay sahibi olunabileceği düşünülmektedir.

Otomotiv Ana ve Yan Sanayi

Türkiye, 2011 yılında Irak’ın dünyadan traktör ithalatında % 28 payla ikinci sırada, özel amaçlı araç

ithalatında da % 11’lik payla dördüncü sırada yer almıştır.

Türkiye’den Irak’a oto ana sanayi ihracatı, 2011 yılında 115 milyon olarak gerçekleşmiştir. Türkiye’den Irak’a

römork, yarı römork ihracatı 2011 yılında bir önceki yıla göre % 54 azalarak 19 milyon dolar olmuştur.

Türkiye’nin Irak’a olan oto ana sanayi ihracatında ikinci sırada yer alan özel amaçlı taşıtlar ihracatı 2011

yılında % 10 oranında azalarak 25 milyon dolara yükselmiştir. 2012 yılında bu ürün grubunda ihracatımız

geçen seneye göre % 3,4 azalarak 28 milyon dolar seviyesine gerilemiştir. Irak’a bu ürün grubundaki

ihracatımız toplam ihracatımızın % 7’ sine tekabül etmektedir.
 

Sofra ve Mutfak Eşyaları

Cam ev eşyaları sektörümüzün önemli pazarlarından birisi olan Irak’ın en önemli tedarikçisi Türkiye’dir.

Türkiye toplam cam eşya ihracatının % 6’sını Irak’a gerçekleştirmektedir. 2011 yılında Irak’a toplam 29 milyon

Amerikan dolarlık cam eşya ihracatı gerçekleştirilmiştir. 2011 yılında % 88 azalma görülse de, Irak cam ev

eşyası pazarında Türkiye % 60 pazar payı ile lider konumdadır. Pazarda Türkiye’den sonra Çin (% 28), BAE

(% 5), Ürdün (% 0,7) ve Mısır (% 0,4) önemli tedarikçi ülkelerdir. 2012 yılında bu ürün grubunda ihracatımız

geçen seneye göre % 7 azalarak 27 milyon dolar seviyesine gerilemiştir