GÜNEY AFRİKA'YA POTANSİYEL
SANAYİ ÜRÜNLERİ İHRACATI
DEMİR ÇELİKTEN FERRO ALAŞIMLAR, YASSI ÜRÜNLER,
FİLMAŞİN, BORU BAĞLANTI PARÇALARI, İNŞAAT AKSAMI
VE BAĞLAYICILAR (gtip: 7208, 7210, 7213, 7303, 7307, 7308, 7318)
ITC-Trademap web sitesinden alınan verilere göre; Güney Afrika 2011 yılında toplam 83 milyon dolar
değerinde demir/çelikten inşaat ve aksamı, 80 milyon dolar değerinde demir/alaşımsız çelikten profil, 65 milyon
dolar değerinde demir/çelik çubuklar, 62 milyon dolar değerinde demir çelik filmaşin ithalatı gerçekleştirmiştir.
Söz konusu ürünler Türkiye’nin ihraç potansiyelinin yüksek olduğu ürünlerdir.
G. Afrika’nın 2011 yılında demir/çelik çubuklar (sıcak haddeli, dövülmüş, burulmuş, çekilmiş) ithalatındaki en
önemli tedarikçisi % 36,2 oranla Türkiye'dir. Yine demir/alaşımsız çelikten profil ithalatında Türkiye üçüncü
sıradadır. Diğer önemli tedarikçiler Çin, Hindistan, Almanya, Brezilya ve Tayland'dır.
Söz konusu demir çelik ürünlerde Türkiye'nin 2011 yılındaki ihracatı bir önceki yıla göre önemli ölçüde artış
göstermiştir. Türkiye’nin GAC'de özellikle demir çelik bağlayıcılar, ferro krom, ve inşaat aksamı ithalatındaki
payını daha da artırma imkanı bulunmaktadır. Bu yönde GAC'de düzenlenen fuar katılımları, tanıtım, pazarlama
ve ticaret heyeti faaliyetlerinin faydalı olacağı düşünülmektedir.
ELEKTRİK JENERATÖRLERİ, TRANSFORMATÖRLERİ,
KONVERTÖRLERİ (gtip: 8502, 8504)
Güney Afrika, 2011 yılında 87,2 milyon dolar değerinde elektrik jeneratörleri (GTİP: 8502) ve 443,6 milyon
dolarlık elektrik transformatörü (GTİP: 8504) ithalatı yapmıştır. 2011 yılında ülkemizden Güney Afrika’ya 2
milyon dolarlık elektrik jeneratörü ve 335 bin dolarlık elektrik transformatörü ihracatı gerçeklemiştir.
Güney Afrika’nın kurulu elektrik kapasitesi 40.000 Megawatt civarındadır. Bu kapasitesinin %95’i devletin enerji
firması ESKOM’a aittir. Şirket, aynı zamanda Afrika kıtasında üretilen elektriğin üçte ikisini karşılamaktadır.
Ayrıca ulusal iletim şebekesi ve işletmesi de şirkete aittir. Şirketin iletim şebekesi 27.000 Km’si ulusal şebeke
olmak üzere, toplamda 300.000 km’lik güç nakil hattından oluşmaktadır.
ESKOM’un iletim-dağıtım birimleri, yerel yönetimlere ait dağıtım şirketleri ve diğer özel şirketlerle birleştirilerek 6
adet bölgesel dağıtım şirketi kurulması ve elektrik dağıtım hizmetlerinin özelleştirilmesi planı uygulamaya
konmuştur. Diğer yandan 1991’de uygulanmaya başlanan ulusal elektrifikasyon programı kapsamında önceden
elektriğe erişim olmayan 3,5 milyon konuta elektrik hizmeti götürülmüştür. Hükümetin hedefi 2012 yılı sonu
itibariyle nüfusun tamamının elektriğe kavuşmasını sağlamaktır. Tüm bu faaliyetler hem yeni elektrik altyapısı
kurulmasını hem de mevcut altyapının bakımını ve rehabilitasyonunu zorunlu kılmaktadır. Elektrik sektöründeki
bu hareketlilik transformatör, dağıtım-iletim ekipmanı ve aksamı pazarında önemli bir talep oluşturmaktadır.
Diğer yandan ülkede dönem dönem elektrik kesintileri olduğu belirtilmektedir. Ülkende elektrik maliyetleri çok
düşük olsa da, hızlı ekonomik büyüme ve sanayileşme, kitlesel elektrifikasyon programı gibi nedenlerle bu tip
kesintiler yaşanabilmektedir. Bu kesintiler ve özellikle kırsal alanda henüz elektrik şebekesine bağlanmamış
yerleşimler elektrik jeneratörlerine talep yaratmaktadır.
2011 yılında 282 milyon dolar izoleli kablo ve tel ithalatı gerçekleştiren GAC, bunun yaklaşık 2,6 milyon dolarını
Türkiye’den sağlamıştır. GAC’nin toplam izoleli kablo ve tel ithalatında en büyük pay gerilimi 80 V.’u geçmeyen
elektrik iletkenlerine aittir. Bunu gerilimi 1000 V.’u geçen diğer elektrik iletkenleri izlemektedir. Türkiye’nin GAC
pazarında söz konusu kablo ve tel ürünlere yönelmesi faydalı olacaktır.
GAC mevcut kapasitesiyle yıllık ortalama %4 oranında artan elektrik enerjisi talebini karşılayamayacak duruma
gelmiştir. Artan talebe bağlı olarak elektrik üretim imkânlarının artırılması için her geçen yıl daha fazla yatırım
yapılması planlanmaktadır. Mevcut santrallerin yenilenerek devreye sokulması, yeni santraller kurulması,
elektrik iletim hatları ve dağıtım ağlarının modernleştirilmesi planlanan yatırımlar arasındadır. Ayrıca GAC’de
liman yatırım harcamalarında ve gayrimenkul yatırımlarında son yıllarda önemli artışlar yaşanmaktadır. Enerji,
inşaat, ulaşım ve haberleşme sektörlerindeki bu canlanma kablo talebi açısından önem arz etmektedir.
2011 yılında GAC kablo ithalatında ilk sırada pazarın dörtte birine hakim olan Çin yer almaktadır. Çin’i sırasıyla
Zambiya, Almanya, ABD ve İspanya izlemektedir. Türkiye izoleli kablo ve telde GAC pazarında %1 paya sahiptir.
GAC izoleli kablo ve tel ithalatında FOB fiyatı üzerinden %15 gümrük vergisi oranı uygulamaktadır. Bununla
birlikte 85442015 gtip nolu, tek merkezli, gümüş veya altın kaplamalı bakır bağlantı parçalı, uzunluğu 400m.’yi
ve kesit alanı 4,5mm.’yi geçmeyen, alüminyum kılıflı olmayan kablolara %0 gümrük vergisi uygulamaktadır.
Ayrıca GAC, AB üyesi ülkelere %0 ile %11 arasında değişen gümrük vergisi oranları uygulamaktadır.
Türkiye ev tekstili üretimi ve ihracatında dünyada önde gelen ülkelerden biridir. Ancak ihracatın büyük
bir kısmı, coğrafi yakınlık ve gümrük birliği sebebiyle AB ülkelerine gerçekleştirilmektedir. Dolayısıyla Güney
Afrika gibi coğrafi açıdan uzak ve gümrük vergileri yüksek bir ülkeye Çin, Pakistan ve Hindistan ile rekabet
ederek mal satmak çok kolay görünmemektedir. Özellikle çarşaf, masa örtüsü ve havlu gibi kitlesel üretime
tabi ürünlerde bu ülkelerle uzak bir pazarda rekabete girmek oldukça güçtür. Çin, Pakistan ve Hindistan’dan
kaynaklanan şiddetli rekabet ancak yerinde üretimle ve güçlü dağıtım kanallarının kurulması ile mümkün
olabilir. Pazarda halihazırda bunu gerçekleştirmiş firmalarımız mevcuttur ve etkili tanıtım, uzun dönemli
planlama ile Güney Afrika Cumhuriyeti’nde pazar payımızı artırmak mümkün görülmektedir.
GAC ilaç sektöründe pazarın yıllık ortalama % 8.5 oranında büyümesi ve 2013 yılı sonunda 3.9 milyar
dolara ulaşması beklenmektedir. Pazarda ilaç tüketiminin yaklaşık %82’si özel sektör tarafından
karşılanmaktadır. Hükümet jenerik ilaç tüketimini teşvik etmektedir.
Pazarda birçok uluslararası firmanın yanı sıra önemli kapasiteye sahip jenerik ilaç üretimi yapan yerli firmalar
faaliyet göstermektedir. Apsen, Adcock Ingram ve Cipla Medpro pazardaki en önemli yerli ilaç üreticileridir.
Başlıca firmalar ve pazar payları; Apsen (%12.8), Adcock Ingram (%10.4), Sanofi-Aventis (%7.7), Novartis
(%6.3), Pfizer (%5.1), Astrazeneca (%4.8), Cipla Medpro (%4.2), Johnson&Johnson (%4.1), Roche (%3.9),
Glaxosmithkline (%3.9), Bayer (%3.6), Merck&Co (%2.4), Abbott (%2.2), Schering Plough (%2.1), Wyeth
(%2.1), Lilly (%1.9), Boehringer Ingelheim (%1.8) ve Novo Nordisk (%1.7)’dir.
Güney Afrika’nın ilaç ithalatı 2011 yılında 1.7 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. İthalatın yaklaşık % 70’i
gelişmiş ülkelerden yapılmaktadır. Söz konusu ülkelerden ithalatı yapılan ilaçlar genellikle yüksek teknoloji
gerektiren veya biyoteknoloji ürünü olduğu için belirli üretim merkezlerinde yapılabilen ve tüketimi az olduğu
için üretimi ekonomik olmayan ilaçlardır. Pazarın diğer önemli tedarikçisi ise Hindistan’dır ve bu ülkeden daha
düşük fiyatlı ilaçlar ithal edilmektedir.
Güney Afrika’nın ithalatını gerçekleştirdiği başlıca ülkeler ve pazar payları sırasıyla Almanya (%11.9), Fransa
(%10.9), ABD (%10.9), Hindistan (%9.9), İngiltere (%9.3), İsviçre (%6.1), İtalya (%6.1), İrlanda (%5.6) ve
Avustralya (%3.3)’dır. Türkiye’den yapmış olduğu ilaç ithalatı ise 2011 yılında 5,9 milyon dolar olmuştur.
Ülkemizin pazardaki payı % 0,3’dür.
Pazarda ilaç ihtiyacının yanı sıra verilen sağlık hizmetlerinin de yeterli olmadığı ve Türk yatırımcılar için bu
alanda önemli fırsatlar olabileceği düşünülmektedir. Bu pazara yönelik sağlık hizmeti ticaretimizin artırılması,
bağlantılı sektörlerdeki fırsatları da tetikleyecektir.
MUSLUK, BORU MALZEMELERİ VE VANALAR (gtip: 8481)
ITC-Trademap web sitesinden alınan verilere göre; Güney Afrika 2011 yılında 418 milyon $ değerinde musluk,
boru malzemeleri ve vana ithalatı gerçekleştirmiştir. Gerçekleşen ithalatın yaklaşık 200 milyon $’ı musluk,
batarya ve sıhhi tesisat vanalarına aittir.
Güney Afrika Cumhuriyeti’nin musluk, boru malzemeleri ve vana ithalatındaki başlıca ülkeler, Almanya (75
milyon $), Çin (70 milyon $), ABD (38 milyon $), İtalya (29 milyon $) ve İngiltere (25 milyon $) dir. 1,9 milyon $
ile Türkiye 27. sırada yer almaktadır.
Musluk, boru malzemeleri ve vanalarda ihracat potansiyeline sahip olan Türkiye’nin Güney Afrika’da
düzenlenecek fuarlara katılımı, tanıtım, pazarlama ve ticaret heyeti faaliyetleri ile pazar payını artırabileceği düşünülmektedir.
İNŞAAT VE MADEN MAKİNELERİ (gtip: 8429, 8431)
Güney Afrika Cumhuriyeti 2011 yılında 1,1 milyar dolar değerinde inşaat ve maden makinesi ithal etmiştir.
Güney Afrika Cumhuriyeti’nin en fazla inşaat ve maden makinesi ithal ettiği ilk beş ülke ve payları şöyledir: ABD
%20, Japonya %14, Almanya %11, Çin %8, Fransa %6. Türkiye ise Güney Afrika Cumhuriyeti’ne 2011 yılında
1,9 milyon dolar değerinde inşaat ve maden makineleri ihracatı gerçekleştirmiş ve Güney Afrika Cumhuriyeti’ne
en fazla inşaat ve maden makinesi ihraç eden ülkeler sıralamasında 20. sırada yer almıştır.
Güney Afrika Cumhuriyeti inşaat sektörü son on yılda sürekli olarak büyüme kaydetmiştir. Sektör, Güney Afrika
emlak piyasasında yaşanan canlanma, devletin ve özel sektörün yaptığı yatırımlar ve 2010 FİFA Dünya Kupası
kapsamında ülke altyapısının modernleştirilmesine yönelik yatırımların etkisiyle hızla büyümüş, yıllık ortalama
%18,1’lik büyüme oranı ile ülke ekonomisinde en fazla büyüme kaydeden sektör konumuna gelmiştir.
Önümüzdeki dönemde de inşaat sektöründeki büyüme eğiliminin devam etmesi, be sebeple de inşaat
makinelerine olan talep artışının süreceği tahmin edilmektedir.
Maden rezervleri açısından dünyanın en zengin ülkelerinden birisi olan Güney Afrika altın, platin grubu
metaller, manganez, krom, alüminyum silikat ve vanadyum rezervleri açısından dünyada bir numaralı ülke
konumundadır. Zengin maden kaynaklarına sahip Güney Afrika’da iç pazar küçük olduğundan dolayı üretilen
madenlerin önemli kısmı ihraç edilmektedir. Güney Afrika, altın, alüminyum silikat, ferrokrom, krom cevheri,
manganez cevheri, ferromanganez, vanadyum, antimon, zirkonyum ve vermikülit madenlerinde dünyanın en
büyük ihracatçı ülkesi konumundadır. Diğer önemli ihraç madenlerini ise kömür ve titanyum oluşturmaktadır.
Söz konusu yeraltı kaynaklarının çıkarılması için ülkede maden makinelerine önemli bir talep mevcuttur.
GAC’nin son yıllarda göstermiş olduğu ekonomik büyüme ve buna bağlı olarak iç tüketimde yaşanan
artışın da etkisiyle ortaya çıkan kâğıt ve kâğıt ürünleri ithalatındaki hızlı artış global ekonomik krize
rağmen devam etmektedir. GAC ile Türkiye arasındaki ticarete bakıldığında 2011 yılında GAC’ın
Türkiye’den en çok ithal ettiği ürün sıralamasında kâğıt ve kâğıt ürünlerinin 4. sırada yer aldığı
görülmektedir.
2011 yılında yaklaşık 950 milyon dolar kâğıt ve kâğıt ürünleri ithalatı gerçekleştiren GAC’ne Türkiye 27
milyon dolar kâğıt ve kâğıt ürünleri ihracatı gerçekleştirmiştir. GAC’ın 2011 yılı dünya kâğıt ürünleri
ithalatında en büyük pay 285 milyon dolarlık ithalat ile bir veya iki yüzü kaolin (çin kili) veya diğer
inorganik maddeler ile sıvanmış kâğıt ve kartonlara aittir. GAC’ın aynı yıl Türkiye’den yapmış olduğu
kâğıt ithalatında en büyük pay ise yaklaşık 24 milyon dolar ile tuvalet kâğıdı, ev işlerinde veya sağlık amacıyla
kullanılan kâğıt ürünleri, kâğıt mendiller, kurutma kâğıtları, havlular, masa örtüleri, sofra peçeteleri ve
bebek bezleri vb. ürünlere aittir. Bu hijyenik kağıt ürünleri grubunda GAC dünya kağıt ithalatında ikinci sırada
yer almaktadır. Türkiye bu ürün grubu için pazardaki payını koruyup artırabilmesi için GAC ithalatında önde
gelen kâğıt ürünlerine yönelik çalışmalar yapmasının faydalı olacağı ve ihracatın artabileceği düşünülmektedir.
GAC kağıt ve kağıt ürünleri ithalatında AB ülkelerinin pazara hakim olduğu görülmektedir. %17’lik payla ilk
sırada Almanya yer alırken, Almanya’yı sırasıyla Finlandiya, Polonya, İsveç takip etmektedir. Türkiye pazardan
aldığı %3’lük pay ile 12. sırada yer almaktadır.
GAC’de kâğıt ve kâğıt ürünleri ithalatında FOB fiyatı üzerinden %0 ile %20 arasında değişen gümrük vergisi
oranları uygulanmaktadır. Bu ürünler için AB ülkelerine uygulanan oranlar ise %0 ile %6 arasında
değişmektedir. Örneğin GAC’nin 2011 yılında Türkiye’den en çok ithal ettiği kağıt ve kağıt ürünleri olan tuvalet
kağıdı, bebek bezi, kağıt mendiller, havlular, masa örtüleri ve peçeteler vb. hijyenik ürünler olup bunlar için
uyguladığı gümrük vergi oranı %20, AB ülkeleri için bu oran %6’dır. GAC’nin de üyesi olduğu Güney Afrika
Gümrük Birliği (SACU) ile bir STA imzalanmasına yönelik çalışmaların sonuçlandırılmasıyla uygulanmakta olan
gümrük tarifelerinin indirilmesi Türkiye’nin GAC’e olan ihracatında olumlu etki yaratacaktır.
GAC medikal pazarı dışa bağımlı bir pazardır. Sektörde ABD, Almanya, İngiltere, İsviçre ve Çin en önemli tedarikçilerdir.
Türkiye’nin GAC’ne tıpta, cerrahide, dişçilikte ve veterinerlikte kullanılan alet ve cihazlar, ortopedik cihazlar,
gaz bezleri, bandajlar ve benzeri tek kullanımlık ürünler, gaz maskeleri ihracatı küçük meblağlarda
gerçekleştirilmektedir.
Söz konusu ürünlerin ihracatının artırılmasının yanı sıra hastane mobilyaları, ürolojik makineler gibi ürünlerin
ihracatının yapılabileceği düşünülmektedir. Ayrıca, GAC’de son beş yılda 30’un üzerinde yeni hastane
yapılmıştır. Hastane yapımının önümüzdeki yıllarda da süreceği beklentisi pazara yönelik çalışmaların
başlatılmasını ve hız kazandırılmasını gerektirmektedir.
Türkiye GAC’ne 2011 yılında toplam 6,3 milyon dolar değerinde mobilya ihracatı gerçekleştirmiştir. Bunun
yaklaşık %85 ini, 940190 gtip nolu oturmaya mahsus mobilyaların aksam ve parçaları oluşturmaktadır.
GAC’nin 2011 yılında mobilya aksam ve parçaları ithalatı toplam 12 milyon dolar değerindedir. Bunun 419 bin
dolar değerindeki bölümü Türkiye’den ithal edilmektedir.
GAC pazarında oturmaya mahsus mobilyaların aksam ve parçalarından sonra en çok talep edilen ikinci kalem
940360 gtip nolu diğer ahşap mobilyalar kalemi ve üçüncü kalem ise 940320 gtip nolu metalden mamul diğer
mobilyalardır.
Pazara hakim ülkelere bakıldığında ise 1/3 oranında pay alan Çin’in ilk sırada olduğu görülmektedir. Çin’i %17
pay ile Almanya takip etmektedir. Bu iki ülke pazardaki toplam talebin yarıdan fazlasını karşılarken Türkiye ise
pazarda %3 oranındaki pay ile 8. sırada yer almaktadır.
Pazarda mobilya sektörüne uygulanan gümrük vergisi oranı 940110 gtip nolu hava taşıtlarında kullanılan
türden oturmaya mahsus mobilyalar ile 94019010 gtip nolu bunların aksam ve parçaları için ve 9402 gtip nolu
tıpta ve cerrahide, diş hekimliğinde ve veterinerlikte kullanılan mobilyalar ve bunların aksam ve parçaları için
%0 iken diğer tüm mobilyalar için FOB değerinin %20 sidir. Aynı ürünler için AB ülkelerine uygulanan gümrük
vergisi oranlarının ise FOB değerinin %0 ve %6 sı olduğu görülmektedir.
Diğer ürünlerde olduğu gibi mobilya sektöründe de, zengin ve dar gelirli kesime hitap eden iki farklı piyasa
mevcuttur. Güney Afrika Cumhuriyeti’nde siyah nüfusun belirli bir bölümü hala, teneke ev olarak tabir edilen
tek odalı kapalı alanlarda yaşamaktadır. Hükümetin üzerinde durduğu önemli konulardan biri de, siyah nüfusu
alt yapısı tamamlanmış 40 metre kare civarında inşa edilen kalıcı konutlara yerleştirmektir. Bu konutların
yaygınlaşması iç piyasa da bahsi edilen katlanır ve portatif mobilyalara olan ihtiyacın artmasını beraberinde
getirecektir.
Ülkenin ikliminin müsait olması ve zengin beyazların özellikle tercih ettiği büyük ve müstakil yerleşim
sebebiyle, bahçe mobilyasının da piyasada kayda değer bir ağırlığı vardır. GAC mobilya piyasası açısından
değerlendirme yapıldığında, ülkemizdeki üretim yapısı ve ihracat kapasitesi, ayrıca GAC gelişen ve değişen
hayat standartları ve yaşam tarzı dikkate alınarak bahçe mobilyası ile birlikte, mutfak ve banyo mobilyaları
açısından piyasanın uygun olduğu sonucuna varılmaktadır.
Ülkede mobilya sektörünün bir arada bulunduğu Gezina (Pretoria) isminde ufak bir banliyö dışında, önemli bir
merkez veya bölge olmadığı gibi, satışı da daha çok mağaza zincirleri vasıtasıyla gerçekleştirilmektedir. Bu
nedenle, Güney Afrika piyasasına girişte ihracatçımız açısından dikkate alınması gereken noktalar; piyasaya
etkin bir tanıtım planıyla girilmesi, mağaza zincirlerine mal akışının gerçekleştirilebilmesi veya büyük şehirlerin
birinde veya birkaçında show-roomlar açılmasıdır.
Güney Afrika Cumhuriyeti Oto Ana Sanayi Pazarı
Otomotiv sanayi, GAC imalat sanayinde en önemli sektör konumundadır. Otomobil üretimi, dağıtımı, servis ve
bakım hizmetleri de dahil edildiğinde söz konusu sektörün ekonomide önemli bir role sahip olduğu
görülmektedir.
GAC araç parkı diğer Afrika ülkelerine oranla daha yoğundur. Toplam araç parkı 7,5 milyon adettir.
GAC otomotiv sanayi potansiyeli yüksek bir sektör olarak karşımıza çıkmaktadır. Bunun en büyük nedeni Motor
Sanayi Geliştirme Planı (MIDP) çerçevesinde hükümet olarak açıkça yapılan müdahalelerdir. Bu plan ilk önceleri
korunan sektörü rekabete açarak uluslararası pazarda yerini almasını sağlamıştır. GAC binek otomobil pazarı
hükümetin koruma programları altında gelişmiştir.
Dizel araç satışları toplam satışların içinde yaklaşık %20’lik bir paya sahiptir. Bu pay her yıl artış
göstermektedir. GAC binek otomobil pazarında en fazla satışı Toyota ve Volkswagen gerçekleştirmiştir. Toyota
uzun süredir ticari araç pazarında lider durumundadır.
GAC araç satışlarına eyalet bazında bakıldığında en fazla satışın Cape Town, Johannesburg, Durban ve Port
Elizabeth’de gerçekleştiği görülmektedir.
Tahminlere göre GAC araç satışları 2012 yılında, yaklaşık 860,000 adet olacaktır. Gelecek 5 yıl içinde tüketici
profilinin orta sınıf genç siyah tükeciler lehine dönmesi, bu tüketicilerin bulunduğu bölgelerde araç satışlarının
artacağı tahmin edilmektedir.
GAC Araç Üretimi
Dünyadaki otomobil üreticilerinden birçoğunun GAC’da montaj fabrikaları bulunmaktadır. Söz konusu montaj
tesisleri ülkenin üç eyaletinde yoğunlaşmaktadır. BMW, Nissan (Fiat montajı dahil) ve Ford (Mazda dahil)
Gauteng eyaletinde Volkswagen, DaimlerChrysler ve General Motors Eastern Cape eyaletinde, Toyota ise
KwaZulu-Natal eyaletinde faaliyet göstermektedir.
Güney Afrika Cumhuriyeti hükümeti Motor Sanayi Geliştirme Planı (MIDP) planı çercevesinde ülkedeki yerel oto
ana sanayi üreticileri ve yan sanayi üreticilerini küresel krizden etkilenmemeleri için 860 milyon Randlık bir
finans paketiyle desteklemiştir.
Güney Afrika Cumhuriyeti’nin dünyadan oto ana sanayi ithalatında başlıca ülkeler Japonya, Almanya, İngiltere,
ABD ve Güney Kore’dir. Traktör ithalatı ise yıldan yıla artış göstermektedir. Güney Afrika’nın ana sanayi
ithalatında ilk sırayı binek otomobiller, ikinci sırayı kamyonlar, üçüncü sırayı ise traktörler almaktadır.
Türkiye’nin oto ana sanayinde GAC’ne en fazla ihracat gerçekleştirdiği ürünler binek otomobillerdir. İkinci sırada
ise traktörler yer almaktadır. Güney Afrika Cumhuriyeti'nde otobüsler oldukça eskidir ve yeterli üretim yoktur ve
bu konuda yatırıma ihtiyaç duyulmaktadır. Toplu taşımacılık genelde minibüs dolmuşlarla yapılmakta ve maddi
durumu yeterli olmayan siyahların hemen hemen hepsi bu tür taşımacılığı tercih etmektedirler. Ticari araç
pazarında ülkede potansiyel mevcuttur, değerlendirilmesi önerilmektedir.
Güney Afrika Cumhuriyeti
Otomotiv Yan Sanayi Pazarı
GAC’deki toplam araç parkının yenileme değeri, cari fiyatlarla yaklaşık 700 milyar Rand (100 milyar ABD Doları)
civarındadır.
Dünyanın diğer birçok ülkesinde olduğu gibi GAC otomotiv pazarı da OEM firmalarının kontrolündedir. Bu
nedenle ülkedeki otomotiv sanayinin yapısı da OEM firmalarının hem iç pazar ve hem de dünya pazarlarındaki
stratejilerine bağlı olarak değişebilmektedir.
GAC otomotiv yedek parça sektörü, hükümetin otomotiv sanayi sektörüne uyguladığı teşvik politikaları
sonucunda ithalatın artmasıyla birlikte hızlı bir değişime uğramıştır. Otomotiv sanayinde üretim ve ihracat
patlaması büyük oranda iç pazarın ithalata açılmasıyla gerçekleşmiş olup, bu durum Türk otomotiv sanayi için
de önemli fırsatları beraberinde getirmiştir.
Ülkede 300 adet yan sanayi firması ve buna ek olarak 150 adet tekel tedarikçi firma bulunmaktadır.
Güney Afrika Cumhuriyeti’nin dünyadan yan sanayi ithalatı yıllar itibariyle artış göstermektedir. GAC’nın en fazla
ithal ettiği yan sanayi ürünleri dış lastikler, transmisyon aksamı, motor ve aksamı, diğer aksam ve parça,
karoseri aksamı, fren ve aksamı, vites kutuları, motorlar için elektrikli ateşleme cihazları ve diferansiyeller,
akslardır.
Türkiye’nin GAC’ne olan oto yan sanayi ihracatında en fazla ihracı gerçekleşen ürünler fren ve servo frenler ve
aksamı, dış lastikler, hava yastıkları, kara taşıtlarının diğer aksam ve parçaları, direksiyon simitleri ve aksamı,
dizel motor aksamı, tekerlek ve aksamı, kauçuk parçalar ve transmisyon milleri, kranklar olarak sıralanmaktadır.
GAC Pazarında genelde sürücülerin düz vites araçları otomotik vites araç gibi kullandıkları görülmektedir. Bu
nedenden dolayı araç şanzıman parçaları, transmisyon aksamı ve motor aksamı konusunda potansiyel
mevcuttur. Ayrıca, çok fazla kaza olan bir ülke olduğu için araç yenileme pazarında da potansiyel mevcuttur.
Tarifeler, Gümrük Oranları
MIDP uyarınca, GAC’da otomotiv sanayinde oldukça yüksek olan tarifelerin uluslararası seviyelere indirilmesi ve
bazı vergi iadesi mekanizmaları ile sektörün teşvik edilmesi hedeflenmektedir.
MIDP uyarınca, komple araçlar (CBU-completely built up) ve binek otomobilleri ile hafif ticari araçların montaj
parçaları (CKD-completely knocked down) ithalatında indirilmiş gümrük vergileri uygulanmaktadır. 3,5 tonun
üzerindeki orta ve ağır ticari araçlar %20 gümrük vergisi ile ithal edilebilmekte, bu araçların yedek parçaları ise
(lastikler hariç olmak üzere) gümrük vergisi ödenmeksizin ithal edilebilmektedir. SKD (semi-knocked down)
üretimi araçlar da CBU üretimi araçlar gibi indirilmiş gümrük vergileri ile ithal edilebilmekte, fakat ikinci el araç
ithalatına izin verilmemektedir.
MIDP uyarınca, söz konusu programa kayıtlı olan firmalar, daha düşük oranlarda veya vergisiz olarak ithalat
yapabilmektedirler. MIDP’de öngörülen mekanizmalardan birisi olan gümrüksüz ithalat izni (the duty free
allowance) mekanizmasına göre, aracın fabrika teslim fiyatının %27’sine kadar olan değerdeki otomotiv
parçaları gümrüksüz olarak ithal edilebilmektedir.
MIDP Programının diğer bir mekanizması (the import/export complementation scheme) uyarınca ise, yapılan
ihracatın değerine bağlı olarak binek otomobilleri ve hafif ticari araçlarda indirilmiş gümrük tarifeleri
uygulanmaktadır. İhraç edilen araçların değeri kadar, ihracat performansı değerine göre belirlenen bir oranda
gümrüksüz araç ithal edilebilmektedir. Ayrıca ihraç edilen araba parçaları için de yine ihracat performans
değerine göre belirlenen bir oranda gümrüksüz araba parçası ithal edilebilmekte veya ihraç edilen araba parçası
değerinin %60’ına kadar olan araçlar gümrüksüz olarak ithal edilebilmektedir. AB ülkelerinden Güney Afrika’ya
olan oto yan sanayi ürünleri ithalatında ise gümrük vergisi oranları %0 ile %15 arasında değişmektedir.
GÜÇ AKTARIMI EKİPMANI VE AKSAMI
(TRANSMİSYON MİLLERİ, YATAKLARI, KOVANLARI VB.) (gtip: 8483)
Güney Afrika, kıtadaki en önemli otomotiv üreticisidir. Pek çok küresel otomotiv firmasının ülkede üretim tesisleri
vardır ve yıllık üretim 500 bin adet civarındadır.
Ülkemizden Güney Afrika’ya güç aktarım ekipmanı ve aksamı ihracatı 2011 yılında 1,6 milyon dolar olmuştur.
Güney Afrika güç aktarım ekipmanı, aksam ve parçaları (GTİP: 8483) ithalatında 8483.30.55 GTİP’li “mil
yatakları” (iç çapı 125 mm’yi, yatak kalınlığı 5 mm’yi geçmeyen iki parça halindeki yataklar) için AB ülkelerine
%7,6, ülkemizin dahil olduğu MFN ülkelerine %20 oranında gümrük vergisi uygulamaktadır. 8483 kapsamındaki
diğer tüm ürünler sıfır vergiyle ithal edilmektedir.
PETROL YAĞLARI (gtip: 2710)
Güney Afrika Cumhuriyeti’ne gerçekleştirmekte olduğumuz petrol yağları ihracatı, benzin (kurşunsuz, 95
oktan)’dan oluşmaktadır. Güney Afrika’da az miktarda petrol ve doğal gaz rezervi bulunmakla birlikte, ülkenin
önemli bir petrol işleme kapasitesi vardır. Mısır’dan sonra Afrika kıtasında ikinci sıradadır. Ülkede BP, Chevron,
Engen, Shell ve Total gibi uluslararası firmalar faaliyet göstermektedir. Bu ürünün ithalatında pazarda yaklaşık
% 10,2’lik payımız bulunmakta ve önümüzdeki dönem için ihraç potansiyelimiz bulunduğu düşünülmektedir. Bu
ürünlerin ülkemizdeki tek üretici ve ihracatçısı Türkiye Petrol Rafinerileri A.Ş.’dir.
Son beş yıllık dönemde Güney Afrika Cumhuriyeti’nin pompa ve kompresör ithalatı artış eğiliminde olmasına
rağmen Türkiye’nin bu pazara gerçekleştirdiği ihracat rakamları aynı oranlarda artış gösterememektedir. Türkiye
GAC’nin en çok pompa ve kompresör ithalatı yaptığı ülkeler sıralamasında ancak 23. sırada yer alabilmiştir. GAC
pompa ve kompresör ithalatının yaklaşık yarısını ise Almanya, İtalya, Çin ve A.B.D.’den gerçekleştirmektedir.
Ülkenin son yıllarda otomotiv, inşaat ve tarım makineleri ithalatı önemli oranda artış gösterme eğilimindedir.
Özellikle inşaat sektörü açısından bu artış dikkat çekicidir. Ülke bölge içerisinde doğrudan yabancı sermaye
yatırımlarının en çok yapıldığı ülke konumundadır. Afrika kıtasında ticari ve hukuksal düzenlemelerin açık ve
güvenilir şekilde uygulandığı bir ülke olması sonucunda bu yatırımlar içerisinde inşaat sektörü de önemli ivme
kazanmıştır.
İnşaat sektörü içerisinde pompa ve kompresör ithalatı da önemli yer tutmaktadır. 2011 yılında Türkiye’nin 8413
gtip numaralı sıvılar için kullanılan pompa ihracatı 2 milyon dolar, 8414 gtip numaralı hava kompresörleri ihracatı
ise 0,3 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. İlerleyen dönemlerde GAC ile Angola arasında gerçekleştirilecek olan
boru hattı projesi ile birlikte, GAC ile diğer Afrika ülkeleri arasında ortaya çıkan ulaşım sorununun çözümü
amacıyla oluşturulacak yeni liman, hava alanı inşası ve genişletilmesi projelerinde yer alınması ülkemizin pazar
payını arttırabilecektir.
Türkiye ile GAC arasında pompa ve kompresör ticaretinde gümrük oranları 84.13 gtip nolu sıvılar için kullanılan
pompalar için %0, 84.14 gtip nolu hava kompresörleri için ise %0 - %5 ve %15 olarak uygulanmaktadır.
GAC, 2011 yılında gerçekleştirdiği toplam sofra ve mutfak eşyası ithalatının yaklaşık yüzde birlik kısmını
Türkiye’den karşılamıştır. Toplam ithalatının 238 milyon dolar olduğu düşünülürse bu rakam oldukça düşüktür.
İhracatımızda cam eşyaların ağırlıklı olduğu görülmekte, bunu plastik, demir/çelikten yapılan sofra ve mutfak
eşyası ile porselen ve çini ürünler izlemektedir.
Çin’in sektörde en önemli rakibimiz olduğu görülmektedir. Pazarda önemli payı bulunan bu ülke ile rekabette
özellikle GAC’nin yüksek gelir seviyesindeki pazarı bölümlendirerek ve ürün çeşitlendirmesi yaparak başarılı
olunabileceği ve pazar payımızın artırılabileceği düşünülmektedir.
Etiketler : Güney Afrika'ya ihracat,sanayi ürünleri