Bosna Hersek Dış Ticaret ve Gümrük Mevzuatı 

Bosna-Hersek’in dış ticaret ve gümrük mevzuatını genel olarak şu şekilde özetleyebilirim:

1. Gümrük Politikası: Bosna-Hersek, gümrük politikasını uluslararası taahhütlerine uyumlu hale getirmiştir. Özellikle Avrupa Birliği (AB), Avrupa Serbest Ticaret Birliği (EFTA) ve diğer serbest ticaret anlaşmaları çerçevesinde ticaret yapmaktadır. İthal edilen mallar için gümrük tarifeleri, Armonize Sistem (HS) sınıflandırmasına dayanmaktadır ve ithal edilen mallara çeşitli vergiler uygulanmaktadır.

2. Serbest Ticaret Anlaşmaları: Bosna-Hersek, CEFTA (Orta Avrupa Serbest Ticaret Anlaşması), EFTA ve AB ile İstikrar ve Ortaklık Anlaşması gibi birçok serbest ticaret anlaşmasının bir parçasıdır. Bu anlaşmalar kapsamında, üye ülkelerle yapılan ticarette gümrük vergileri indirilmekte veya tamamen kaldırılmaktadır.

3. Gümrük Tarifesi: Gümrük tarifesi, ithal edilen tüm mallar için geçerli olup, yasalarla düzenlenmektedir. Serbest ticaret anlaşmaları kapsamında belirli ürünler için avantajlı tarifeler uygulanabilir. Ayrıca, belirli ürünlere yönelik tarife kotaları da bulunmaktadır.

4. İhracat ve İthalat Prosedürleri: Dış ticaretle uğraşan şirketler, ticaret için kayıt işlemlerini tamamlamalıdır. Çift kullanımlı ürünler (hem sivil hem de askeri amaçlarla kullanılabilecek ürünler) için özel izinler gerekebilir. Bosna-Hersek’in ihracat kontrolleri, uluslararası standartlarla uyumludur.

5. Sağlık ve Bitki Sağlığı Standartları: Gıda ürünleri ve diğer hassas malların ithalatı, hükümet tarafından belirlenen sağlık, veterinerlik ve bitki sağlığı düzenlemelerine uygun olmalıdır. Bu düzenlemeler, tüketicilerin ve çevrenin korunmasını amaçlamaktadır.

CEFTA Anlaşması

CEFTA (Orta Avrupa Serbest Ticaret Anlaşması), Bosna-Hersek'in dış ticaret ilişkilerinde önemli bir yer tutmaktadır. CEFTA, Orta ve Güneydoğu Avrupa ülkeleri arasında ticaretin serbestleştirilmesini, gümrük tarifelerinin azaltılmasını ve ekonomik iş birliğinin güçlendirilmesini amaçlayan bir anlaşmadır.

Bosna-Hersek'in CEFTA'ya Katılımı:

Bosna-Hersek, 2007 yılında CEFTA'ya üye olmuştur. Bu anlaşma sayesinde Bosna-Hersek, CEFTA üyesi diğer ülkelerle serbest ticaret yapma imkanına kavuşmuş ve ticaret engelleri büyük ölçüde kaldırılmıştır. Ülkeler arasındaki ticarette gümrük vergileri indirilmiş veya tamamen kaldırılmış, ticaretin kolaylaştırılması için tarife dışı engeller azaltılmıştır.

CEFTA Üyeleri:

Bosna-Hersek dışında CEFTA'nın üyeleri şunlardır:

• Arnavutluk
• Kuzey Makedonya
• Karadağ
• Kosova
• Moldova
• Sırbistan

CEFTA'nın Bosna-Hersek'e Faydaları:

1. Ticaretin Serbestleştirilmesi: CEFTA üyeleri arasında gümrük vergilerinin azaltılması, Bosna-Hersekli ihracatçılar için önemli fırsatlar yaratmaktadır. Bu, Bosna-Hersek'in bölgesel ticaretini artırmış ve ihracatçılar için yeni pazarlara erişim sağlamıştır.

2. Tarife Dışı Engellerin Azaltılması: Tarife dışı engellerin ve bürokrasinin azaltılmasıyla, Bosna-Hersek'ten CEFTA ülkelerine yapılan ihracatlar daha kolay ve hızlı hale gelmiştir.

3. Yatırım İmkanları: CEFTA, sadece ticareti değil, aynı zamanda yatırım akışını da teşvik etmektedir. CEFTA ülkeleri arasında yatırım ortamının iyileştirilmesi, Bosna-Hersek'e daha fazla yabancı yatırım çekmektedir.

4. Ekonomik Büyüme: Anlaşma, Bosna-Hersek ekonomisinin büyümesine katkıda bulunmuş ve ülkeler arasında ticari ilişkilerin gelişmesine olanak tanımıştır. Bosna-Hersek, CEFTA üyeleri ile tarım ürünleri, sanayi ürünleri ve çeşitli hizmetler ticareti yapmaktadır.

CEFTA Anlaşması ve AB İlişkisi:

CEFTA, Bosna-Hersek ve diğer Batı Balkan ülkeleri için Avrupa Birliği'ne katılım yolunda önemli bir adım olarak görülmektedir. Anlaşma, AB'nin ticaret politikalarına uyum sağlanması açısından bir köprü görevi görmektedir. Bosna-Hersek'in AB ile olan ilişkilerini güçlendirmesi ve AB’ye katılım sürecindeki reformları hızlandırması açısından CEFTA'nın oynadığı rol büyüktür.

Sonuç olarak, CEFTA anlaşması, Bosna-Hersek’in dış ticaret hacmini artırmış, bölgesel iş birliğini güçlendirmiş ve Avrupa Birliği’ne katılım sürecinde önemli bir platform oluşturmuştur.

 Vergiler

Bosna-Hersek'teki ekonomi ve ticaretle ilgili yasal mevzuat, ülkede iş yapma koşullarını düzenleyen ve ekonomik faaliyetleri şekillendiren önemli yasal çerçevelerden oluşmaktadır. Bu kanunlar, ticaret, yatırım, gümrük politikası ve iş kayıtları gibi konuları kapsar. İşte belirtilen kanunlar ve mevzuat hakkında kısa açıklamalar:

1. FBH Kurumlar Vergisi Kanunu (FBH Law on Corporate Income Tax):

• Bu kanun, Bosna-Hersek Federasyonu'ndaki şirketlerin ödemek zorunda olduğu kurumlar vergisini düzenler. Şirketlerin elde ettiği gelirler üzerinden alınan vergiler ile ilgili detayları içerir.

2. FBH Kurumlar Vergisi Değişiklikleri Kanunu (FBH Law on Amending Corporate Income Tax):

• Mevcut kurumlar vergisi yasasında yapılan değişiklikleri kapsar. Bu değişiklikler, vergi oranları ve uygulama esasları konusunda güncellemeler içerebilir.

3. RS Kâr Vergisi Kanunu (RS Law on Profit Tax):

• Republika Srpska’daki şirketlerin ödeyeceği kâr vergisi oranlarını ve şartlarını düzenler. Şirket kârları üzerinden alınan vergilerin hesaplanması ve ödenmesi ile ilgili düzenlemeler yer alır.

4. Serbest Bölgeler Kanununda Değişiklikler (Law on Amendments to the Law on Free Zones in BiH):

• Bu kanun, serbest ticaret bölgelerindeki ekonomik faaliyetleri düzenler ve yapılan değişiklikler serbest bölgelerdeki vergi avantajları ve işletme kurallarında yenilikler sunar.

5. İş Kayıt Kanunu (Law on Business Registration BiH):

• Bosna-Hersek’teki işletmelerin nasıl kayıt yaptıracaklarını ve faaliyetlerine nasıl başlayacaklarını düzenler. İşletme kayıt süreçlerini basitleştirir ve standartlaştırır.

6. RS İşletme Kayıt Kanunu (RS Law on Registration of Business Entities):

• Republika Srpska'da iş kurmak isteyenlerin iş kayıt süreçlerini düzenleyen bir yasadır. İşletmelerin kurulması ve kayıt süreçlerinin nasıl olacağını açıklar.

7. FBiH İşletme Kayıtları (Registration of Business Entities in FBiH):

• Bosna-Hersek Federasyonu’nda faaliyet gösteren işletmelerin kayıt süreçlerini düzenler. Yeni işletmelerin yasal olarak nasıl faaliyetlerine başlayacaklarını tanımlar.

8. FBiH İşletme Kayıt Kanununda Değişiklikler (Law on Amendments to the Law on Registration of Business Entities in FBiH):

• Bosna-Hersek Federasyonu'ndaki iş kayıt yasasında yapılan değişiklikleri içerir. Kayıt sürecini kolaylaştırmak veya iş dostu hale getirmek için yapılmış düzenlemeleri kapsar.

9. Gümrük Politikası Kanunu (Customs Policy Law of BiH):

• Bosna-Hersek'te uygulanacak gümrük politikalarını düzenler. İthalat, ihracat ve transit işlemlerini, gümrük tarifelerini ve diğer gümrük prosedürlerini belirler.

10. Gümrük Politikası Uygulama Kararı (Decision on Implemental Regulations of the Law on Customs Policy of BiH):

• Gümrük Politikası Kanunu’nun nasıl uygulanacağına dair düzenlemeleri içerir. Bu karar, yasanın pratikte nasıl işleyeceğini belirler.

11. Gümrük Tarifeleri Kararı (Decision on Harmonizing and Establishing Customs Tariffs of BiH):

• Bosna-Hersek'te uygulanan gümrük tarifelerinin belirlenmesini düzenleyen karardır. Tarife oranlarının nasıl hesaplanacağını ve uygulamada nasıl harmonize edileceğini açıklar.

12. Rekabet Kanunu (The Law on Competition):

• Bosna-Hersek’te piyasadaki rekabetin korunması ve tekelci uygulamaların önlenmesi amacıyla çıkarılan kanundur. Piyasa dengesinin korunması için işletmelerin uyması gereken kuralları belirler.

13. Doğrudan Yabancı Yatırım Kararı (HR Decision on BiH Law on Policy of Foreign Direct Investment):

• Yabancı yatırımcıların Bosna-Hersek’teki yatırımlarını düzenleyen yasal kararları içerir. Yabancı sermaye girişini teşvik etmek amacıyla çeşitli kolaylıklar sunar.

14. RS Yabancı Yatırım Kanunu (RS Law on Foreign Investment):

• Republika Srpska'da yabancı yatırımların nasıl gerçekleştirileceğini düzenleyen yasadır. Yabancı yatırımcılara yönelik haklar, yükümlülükler ve teşvikler içerir.

15. RS Yabancı Yatırım Kanunundaki Değişiklikler (Law on Amendments to the Law on Foreign Investment RS):

• Republika Srpska'daki yabancı yatırım yasasında yapılan değişiklikleri içerir. Bu değişiklikler yatırımcıların haklarında veya yasal prosedürlerde güncellemeler getirebilir.

16. FBiH Yabancı Yatırım Kanunu (Law Foreign Investments FBiH):

• Bosna-Hersek Federasyonu'nda yabancı yatırımları düzenleyen kanundur. Yabancı yatırımcılara yönelik hakları ve teşvikleri belirler.

17. FBiH Yabancı Yatırım Kanunundaki Değişiklikler (Law on Amendments to the Law on Foreign Investment FBiH):

• Bosna-Hersek Federasyonu'ndaki yabancı yatırım yasasında yapılan değişiklikleri kapsar. Yatırımların kolaylaştırılması veya teşviklerin artırılması gibi düzenlemeleri içerir.

18. Sınai Mülkiyet Kanunu (Law on Industrial Property):

• Bosna-Hersek'te sınai mülkiyet haklarını koruma altına alan yasadır. Patent, marka, endüstriyel tasarımlar ve ticari sırlarla ilgili düzenlemeleri içerir.

19. Dış Ticaret Politikası Kanunu (BH Law on Foreign Trade Policy):

• Bosna-Hersek’in dış ticaret politikalarını belirleyen yasadır. İthalat, ihracat ve diğer dış ticaret işlemlerini düzenler.

20. Dış Ticaret Politikası Kanunundaki Değişiklikler (BH Law on Foreign Trade Policy - Amendments):

• Dış ticaret politikası yasasında yapılan değişiklikleri içerir. Bu değişiklikler dış ticaret rejiminde yenilikler veya güncellemeler getirebilir.