 IMPORTERS & EXPORTERS & IMPORT EXPORT CUSTOMS DATA & BILL OF LADING SEARCH ENGINE |  |
Bulgaristan'a Potansiyel Sanayi Ürünleri İhracatı
BULGARİSTAN 'A POTANSİYEL İHRAC ÜRÜNLERİMİZ |
Ev tadilatı ve yenileme çalışmalarının hızlanmasıyla alüminyum inşaat malzemelerine olan talep de artmaktadır. 2011 yılında Bulgaristan'ın alüminyum çubuk ve profil ithalatı 54 milyon dolar gerçekleşmiş olup, Türkiye Bulgaristan'a aynı yıl 26 milyon dolarlık ihracat yapmıştır. Bulgaristan'ın 2011 yılı ithalatında Türkiye %60 payla 1. sıradadır. Türkiye'yi Yunanistan ve İtalya takip etmiştir. Cam ve Seramik İnşaat Malzemeleri Son yıllarda inşaat sektörü yüksek oranlarla büyümektedir. Bununla beraber, dünya finansal ve ekonomik krizinin etkileriyle 2009-10 döneminde inşaattaki canlılık azalmış, inşaat hacminde ve sipariş sayılarında düşüş gözlenmiştir. İnşaat sektörünün 2012-16 döneminde canlanacağı, altyapı yatırımlarına ağırlık verileceği öngörülmektedir. Bulgaristan inşaat malzemeleri üretimi dinamik gelişme arz eden sektörlerdendir. İnşaat alanında gerçekleşen yoğun işler nedeniyle inşaat malzemeleri piyasası olumlu bir gelişme eğilimi yakalamıştır. Buna rağmen genel olarak Bulgaristan inşaat malzemeleri piyasası küçük olup, firmalar yurtdışı pazara açılamamaktadır. İnşaat malzemelerinde ithalata ağırlık verilmektedir. Bulgar ürünlerinin kalite-fiyat oranı cazip değildir.Küresel kriz inşaat işlerini olumsuz etkilediği için inşaat sektörüne malzeme sağlayan çimento, tuğla seramik, kapı-pencere ve diğer inşaat malzemesi pazarı da 2009-10 döneminde %30-40 oranında daralmış olup, 2013-16 döneminde pozitif büyüme oranlarına ulaşılacağı öngörülmektedir. Son yıllarda ev tadilatı, bakımı ve iyileştirmelerinin sayısının artmasıyla banyo seramik ürünlerine talep artmıştır. Bulgaristan seramik lavabo, küvet, pisuar, bide vb. ürünler piyasasında kendine yeterli olacak kadar büyük bir üretim kapasitesine sahiptir ve yerel üretim piyasanın büyük bir bölümünü elinde tutmaktadır. Talebin yüksek kaliteli ürünlere kaymaya devam etmesi ve markasız ithal ürünlere olan talebin azalması beklenmektedir. Seramik karo satıcıları, en çok satın alınan miktarların 20 ila 30 metre kare arasında değiştiğini açıklamaktadır. Yapılan bir araştırmada müşterilerden %70’inin bu miktarlara ihtiyaçları olduğu tespit edilmiştir. Genellikle talep edilen karo büyüklüğü ise 15/15 ve 20/30’dur. Avrupa ve dünya piyasalarında talebi artan 25/40 boyutlarının da Bulgaristan’da tercih edilmeye başlanacağı muhtemeldir. Talebin %30’u yüksek kaliteli ürünlere, %40’ı orta kalite ürünlere ve %30’u düşük kalite ürünlere yönelmektedir. Bulgaristan’da en çok tercih edilen seramik karo renkleri bej, yeşil ve mavidir. Satışlarda bej rengi en büyük paya sahiptir. Kahverengi ve bordo ise modern renkler olarak yeni yeni hakim olmaya başlamaktadır. Etnik unsurlarla kombine edilmiş çağdaş tasarımlara sahip ürünler pazarda kabul görmektedir. Müşteriler ucuz tasarlanmış ürünleri almaktan kaçınmakta, kendine özel ürünlere yönelmektedir. Renkli tarzların ve motiflerin hakim olduğu tasarım çeşitliliği önem kazanmaktadır.
Bulgaristan'da nüfusun yaşlanmasının gelecek 10 yılda tek kişilik hanehalklarının oluşmasına yol açacağı, seramik sektörünün büyümesinin olumsuz yönde etkileneceği öngörülmektedir. Seramik mamulleri piyasasına üç büyük üretici firma hakimdir. Ideal Standard Bulgaria EAD, en büyük üreticilerden olup, banyo, tuvalet, mutfak lavaboları, klozet, pisuar, bide, akrilik küvet, duşa kabin ve aksesuarlar imal etmektedir. Yıllık 3 milyon adet kapasitesiyle Avrupa’nın en büyükleri arasında yer almaktadır. Ideal Standard Bulgaria EAD’nin piyasa payı %45-50 civarındadır. Roca Bulgaria AD, Roca Group’un bir parçası olup, ürün yelpazesi Ideal Standard Bulgaria EAD ile örtüşmektedir. KAI Group şemsiyesi altında toplanan Han Asparuh AD ve Han Omurtag AD şirketleri seramik zemin ve duvar karoları ile granit seramik üretmektedir. Han Asparuh AD’nin seramik duvar karolarında yıllık üretim kapasitesi 4,4 milyon metrekare, zemin karolarında 1,5 milyon metrekare, granit seramikte ise 2 milyon metrekaredir. Han Omurtag AD’nin seramik zemin ve duvar karoları ve aksesuarlarında yıllık üretim kapasitesi 4,5 milyon metrekaredir. İki firma, satış gelirleri bakımından sektörde faaliyet gösteren üretici firmalar ile karşılaştırıldığında %94 büyüklüğünde bir paya sahiptir. Bulgaristan'da büyük mağazalar ve ‘Do It Yourself” (DIY) pazarının hakimiyetlerini artıracakları tahmin edilmektedir. ‘Do It Yourself” (DIY) pazarı hızla gelişmektedir. Tüketiciler banyo ürünlerini sayıları giderek artan DIY pazarlarından temin etmektedir. Çin’den ve Türkiye’den de gelen markasız, ucuz ithal ürünler DIY pazarlarının popülaritesini artırmaktadır. İthalatçı/toptancılar ve DIY zincirleri ticari kanalları vasıtasıyla pazara girmek mümkün olmaktadır. Aynı zamanda acenta kullanımı da tavsiye edilmektedir. Çünkü pazara girmeye arzulu küçük bir ihracatçının DIY zincirleri gibi büyük ticari partnerlerle doğrudan ilişkiye girmesi zor olmaktadır. Bu yüzden, ithalatçı veya acenta bulmaya özel önem göstermek gerekmektedir. Bunun yanısıra, seramik karo imalatçıları, üretimlerinin bir bölümünü yaptırmak üzere gelişen ülke ihracatçılarıyla taşeronluk sözleşmesi yapmaya eğilimlidirler. Belli başlı ithalatçılar ve toptancılar, Aaron, Aquanovo, BTF Design, Forma ve Sanex firmalarıdır. Çok sayıdaki DIY zinciri ürünleri doğrudan satın almalarına rağmen, perakendeciler ürünleri asıl olarak toptancı/ithalatçılardan tedarik etmektedir. Bulgaristan’da belli başlı birkaç tane DIY mağazası mevcuttur. Bunlardan en önemlileri şunlardır: Baumax: Avusturya orijinli olup, Bulgar pazarına 2008 yılında girmiştir. 18.000 metrekarelik iki mağazaya sahiptir.
2011 yılında Bulgaristan'ın seramik karo ithalatı 44 milyon dolar değerindedir. Türkiye ise Bulgaristan'a aynı yıl 7 milyon dolar seramik karo ihracatı yapmış olup, Bulgaristan'ın ithalatında %18 paya sahiptir. Bulgaristan'ın 2011 yılında seramik karo tedarikini yaptığı başlıca ülkeler İspanya, Romanya, İtalya, Türkiye ve Çin'dir. İspanya'nın Bulgaristan'ın ithalatındaki payı %28'dir. Yer ve duvar karoları, seramik sağlık gereçleri vb. birçok ürünümüz kendisini Bulgar tüketiciye kabul ettirmiştir. Pazara girişte sözleşme yapmaya özen göstermek gerekmektedir. Ayrıca, AB teknik mevzuatına dikkat etmek, ürünleri tanıtıcı Bulgarca katalog hazırlamak ve potansiyel alıcı firmalara göndermek, zincir mağazalarla anlaşmak tavsiye edilmektedir. Kaynaklar: 1)CBI Market Survey (2009) The Sanitaryware and Ceramic Tiles Market in Bulgaria 2) T.C. Sofya Büyükelçiliği-Ticaret Müşavirliği Sektör Raporu (www.musavirlikler.gov.tr) Demir Çelik Bulgaristan’da en büyük demir-çelik üreticisi olan Kremikovtsi şirketi AB standartlarına uymadığı ve zarar ettiği için iflas etmiştir. Demir çelik önemli bir ihracat-ithalat kalemi olmaktan çıkmıştır. Demir dışı metaller sektörü de dünya talebindeki artış paralelinde son yıllarda kazanç sağlayan bir sektör olmuştur. Sektöre önemli doğrudan yabancı yatırım akışı gerçekleşmiştir. Bunlardan en önemlisi Belçika firması Union Miniere’in Pirdop’taki bakır eritme tesislerine yapmış olduğu yatırımdır. Bulgaristan’ın demir-çelik filmaşin (GTİP No:72.13) ithalatı ağırlıklı olarak 2011 yılında Ukrayna, Yunanistan ve Türkiye'den yapılmıştır. Ukrayna’nın ithalatta payı %52 iken, Türkiye’nin payı %2'dir. Soğuk haddelenmiş demir-çelik yassı mamullerin (GTİP No:72.09) 2011 yılı ithalatında da Ukrayna, Yunanistan ve Rusya üst sıralardadır. Türkiye'nin payı %4'dür.
Hazır Giyim 2013-2016 arasında Bulgaristan’da AB fonları kullanımının artacağı, ekonomik büyümenin ivme kazanacağı tahmin edilmektedir. 2012 yılında büyümenin %0.4, 2013 yılında %2.9 oranında olacağı öngörülmektedir. Özel tüketim harcamalarının ise 2012 yılında %0.4, 2013 yılında %2.9 oranında olacağı tahmin edilmektedir. Perakende satış hacminin 2014-16 döneminde yıllık ortalama %7 oranında büyüyeceği öngörülmektedir. 2012-13 döneminde yüksek işsizlik, kamu sektöründeki sabit ücretler ve sıkı kredi politikası ile düşük konut fiyatlarından kaynaklanan negatif refah etkisi tüketici harcamalarını olumsuz etkilemiştir. 2013-16 dönemindeki satış büyümesinin 2009'dan önceki zaman dilimi ile karşılaştırıldığında daha düşük oranlarda büyüyeceği öngörülmektedir. Bulgaristan'da Türklerden sonra ikinci büyük azınlık olan Roman nüfusunun 2020'ye kadar %1.9 oranında büyüyeceği öngörülmektedir. Yaşlanan nüfus ile beraber Roman nüfusunun büyümesinin ülke içindeki indirim outletlerinin gelişmesine olumlu yönde katkıda bulunacağı tahmin edilmektedir. Bununla beraber, yaşlı nüfus ve etnik azınlıklar en düşük satın alma gücüne sahip kesimler olarak görülmektedir. Yaşlı nüfus ve azınlıklar göreceli olarak düşük gelire sahip oldukları için pazara girmek isteyen oyuncular tarafından güçlü biçimde hedeflenmemektedir. Yine de 2020'ye kadar bu eğilimin değişeceği düşünülmektedir. Azınlık gruplarının sayıca büyüyeceği ve yüksek ücretli işlere girerek, ülkenin genel satın alma gücünü yükseltecekleri öngörülmektedir. Ortalama Bulgar hanehalkının yıllık kullanılabilir geliri 500$ ile 25.000$ arasında değişmektedir. Çoğu hanehalkı 500$-1000$ dilimi içindedir. Finansal krizin 2008 ve 2009 yıllarında ülkeyi olumsuz etkilemesine rağmen, son yıllarda kullanılabilir gelir seviyeleri artış göstermektedir. Bulgar hanehalkının harcama alışkanlıkları giderek Avrupalı hanehalkının alışkanlıklarına benzemektedir. Kullanılabilir gelirleri arttıkça Bulgarlar daha fazla harcamakta, yüksek markalı ürünlere, yeni ürün ve hizmetlere talep göstermektedirler. Eğitim hizmetlerine yönelik harcamalar artış göstermekte, alkol, tütün, tüketici elektroniği gibi lüks ürünlere kayış gözlenmektedir. Şehir nüfusu ve kırsal nüfusun tüketim kalıpları birbirinden farklılık göstermektedir. Bu farklılığa ise gelir seviyelerindeki farklılıklar ve kırsal nüfusun yaşlanması sebeb olmaktadır. Genç nüfus Sofya, Plovdiv, Varna gibi büyük şehirlerde yaşamakta, bilgisayar, dvd player gibi yüksek teknoloji ürünleri satın almakta, markalı giyim ürünlerine yönelmekte, yurtiçi ve yurtdışı seyahat yapabilmektedir. Kırsal nüfus ise göreceli olarak düşük gelirli olduğu için modern eğilimlerden daha az etkilenmekte, indirim pazarlarından alışveriş yapmaktadır. Bulgaristan'da halen emeklilik yaşı kadınlar için 60, erkekler için 63'dür. 2019 yılına kadar emeklilik yaşının kadınlar için de 63'e çekileceği ve 2021 yılında da hem erkekler hem de kadınlar için 65 olacağı öngörülmektedir. Emeklilik yaşının yukarı çekilmesiyle yaşlı nüfusun tüketim kalıplarının değişeceği, boş zaman etkinliklerine daha çok zaman ayıracakları, lüks tüketim, turizm harcamalarını yükseltecekleri öngörülmektedir. Bulgaristan’da Batı tarzı büyük alışveriş merkezleri 2006 yılı sonlarından itibaren açılmaya başlamıştır. 1999 yılında Alman Metro firması ülkeye giriş yapmıştır. Metro’nun ülkeye girişi ile perakendecilik sektöründe önemli değişiklikler olmuştur. Metro ülkede baştan başa mağaza açmıştır. Bu mağazaların açılması Bulgar halkının tüketim alışkanlıklarında ve ülkenin toptancılık piyasasında önemli değişikliklere neden olmuştur. Billa Bulgaria Ltd., Kaufland Bulgaria, Carrefour, Piccadilly EAD pazarda faaliyet gösteren başlıca hipermarketlerdir.
ürünlere büyük ilgi göstermektedir. Bulgaristan pazarı küçük olmasına rağmen, piyasada Alman ve İtalyan ürünlerinin kaliteli olduğu önyargısı mevcuttur. Bulgaristan’da 200’den fazla hazır giyim imalatçısı faaliyet göstermektedir. Sınırlı sayıdaki firma kendi ticari markalarına sahiptir. Yüksek kaliteli ürün imal eden bu firmalar, dağıtım için kendi yerel zincir mağazalarına sahiptir. Giyim firmalarının %90’ı, hızlı teslimata önem vermekte ve yeni kalite standartlarına göre üretim yapmaktadır. Teknik olarak en gelişmiş firmalar, Lazurina ve Milton’dur. Hazır giyim üretiminde özellikle sözleşme üzerinden çalışmayı tercih eden yabancı firmaların ağırlığı vardır. Bulgaristan pazarına toptancılar veya perakende organizasyonları (zincirler ve hipermarketler) vasıtasıyla girilebilmektedir. Giyim perakende sektöründe 19 bin çalışandan oluşan 10 bin outlet faaliyet göstermektedir. Sofya, Varna ve Burgas ve Plovdiv’de yabancı yatırımlara ağırlık verilmiştir. Pazarda faaliyet gösteren yabancı zincirler arasında Mango, Orsay, Marks-Spencer, Intersport, Sprider, Miss Sixty başta gelmektedir. Ülkedeki hipermarketlerin sayısı da giderek artmaktadır. Seçilen pazar dilimine göre, fiyatlarda da farklılaşma olabilmektedir. Hipermarket ve süpermarketlerde, indirim mağzalarında fiyat önemli bir satın alma kriteri olarak ortaya çıkmaktadır. Moda ve markanın önemli olduğu pazar dilimlerinde ise kalite ön planda olmaktadır. Yabancı yatırımlardan faydalanan Bulgaristan giyim sektörü son zamanlarda düşük maliyetle üretim yapan ülkelerle rekabet içinde olduğu için olumsuz etkilenmiştir. AB'nin Çin'den yaptığı ithalatın artması Bulgar üreticilerinin pozisyonunu aşındırmaktadır. Bulgaristan’ın 2011 yılı örme giyim eşyası ve aksesuarları (GTİP No:61) ithalatında Yunanistan, Türkiye ve İtalya üst sıralardadır. Yunanistan'ın ithalatta payı %37 iken, Türkiye'nin payı %16 oranındadır. Örülmemiş giyim eşyası ve aksesuarları (GTİP No:62) 2011 yılı ithalatında ise İtalya, Yunanistan, Almanya ve Türkiye başı çekmektedir. Türkiye'nin payı %9 oranındadır. Türk hazır giyim firmalarının Bulgaristan’da kendi dağıtım kanalları ve perakende satışları mevcuttur. Kaynak: CBI Market Survey (2009) Knitted Outwear Market in Bulgaria İnşaat Malzemeleri Demir Çelikten İnşaat Malzemeleri Bulgaristan’ın demir çelikten inşaat aksamı ithalatı 2011 yılında ağırlıklı olarak Almanya, Yunanistan, İtalya ve Türkiye'den yapılmıştır. Almanya ithalatta %18 payla 1. sıradadır. Türkiye'nin payı ise %12'dir. 2011 yılı demir-çelik çubuk ithalatında ise, Romanya, Yunanistan ve Türkiye ilk sıradadır. Romanya'nın payı %74 iken Türkiye'nin payı %4'dür. Kaynak: T.C. Sofya Büyükelçiliği-Ticaret Müşavirliği Sektör Raporu (www.musavirlikler.gov.tr) İş ve Maden Makineleri Bulgaristan’da, sektör açısından önemli makine ve teçhizat üreten 400 firma bulunmaktadır. Bulgaristan’da yoğun olarak makine üretilen bölgeler Sofya, Pernik, Ruse, Plovdiv, Varna, Plevne, Stara Zagora, Burgaz ve Dobriç’tir. Son yıllarda, metal kesici üreten ZMM Sofya ve ZMM Bulgaria fabrikalarının yeniden yapılandırılmasından sonra, ülkedeki torna üretimi büyük ölçüde artmıştır. Plevne’de bulunan, hidrolik pres üreticisi Vaptsarov Holding AD de üretimini önemli oranda yükseltmiştir. Su türbini üretiminde de öncü olan firma, genelde, ihracata yönelik üretmektedir. Son yıllarda, makine üretimi gelişme kaydetse de, daha fazla yatırımlara ve modernizasyona gereksinim duyulmaktadır. Sektördeki çoğu satışlar uzun vadeli sözleşmeler vasıtasıyla yapılmaktadır ve makinalar nadiren tek seferde çok sayıda alınmaktadır. Bulgaristan’da makine üretiminin % 80’lik kısmı ihraç edilmektedir.
greyder, skreyper, ekskavatör, küreyici ve yükleyici ithalatı ağırlıklı olarak Belçika, Hollanda ve Almanya'dan yapılmıştır. Belçika'nın Bulgaristan'ın 2011 yılı ithalatındaki payı %14 iken, Türkiye’nin ithalattaki payı %1 oranındadır. AB teknik mevzuatı kapsamında Bulgaristan’a olan makina ihracatında CE işaretinin gözönünde bulundurulması gerekmektedir. Kaynak: T.C. Sofya Büyükelçiliği-Ticaret Müşavirliği Sektör Raporu (www.musavirlikler.gov.tr) Ucuz ve kalifiye işgücüne ilave olarak, ülkede üretim teknolojisine yatırımlar yapılmıştır. Bulgaristan’ın giyim sanayi, ülkedeki ucuz işgücünün belirli bir kalite standardı ile üretim yapılabilmesi nedeni ile yabancı yatırımcılara ve fason üretim yaptırma amacındaki firmalara cazip gelmektedir. Ülkedeki hazır giyim ve tekstil sanayiine girdi sağlayan Türk kumaş, iplik-elyaf üreticilerinin Bulgaristan’a ihracatı yüksek değerlerde seyretmektedir. 2011 yılında Türkiye’nin Bulgaristan’a olan örme mensucat ihracatı 40 milyon dolar, sentetik iplik ihracatı ise 22 milyon dolar değerindedir. Tüm hazır giyim yan sanayi ürünlerinin Bulgaristan’a ihraç imkanı yüksektir. Kaynak: CBI Market Survey (2009) Knitted Outwear Market in Bulgaria
ucuz olduğu Bulgaristan’da mobilya ürünleri uluslararası piyasada fiyat açısından rekabet gücüne sahipken, kalite açısından geride kalmaktadır. Bulgaristan’ın mobilya üretiminin büyük bir kısmı ihraç edilmek üzere üretilmektedir. Çünkü ülke içindeki talep miktarı düşüktür. Genel olarak mobilya sektörü genişleme eğilimi gösterirken, üretimin %40’lık kısmı hala sipariş üzerine üretim şeklinde gerçekleşmektedir. Bulgaristan’da mobilya üretimi yıllar itibarıyla artmaktadır. Önemli mobilya üreticisi firmalar arasında OOD Interiori, AD Nikrom Tribna Mebel, EOOD Evro Dom, Grammer AD, AD Nikoleti Bulgaria, AD Pirinska,Mura, AD Tehnokoroza, OOD Buldekor sayılabilir. Mobilya sektöründe faaliyet gösteren belli başlı zincir mağazalar, Best Mebels, Idealen Dom, Interra, Domko, Ara Trade AD, Como, Martinelli,Platan, Praktiker, Mr. Brikolage, Mobexpert olarak sıralanmaktadır. İhracatçılarımız için Bulgar pazarına girişte mobilya ürünlerinin dağıtımı sıkıntı yaratabilmektedir. Bulgaristan’a ilk defa mobilya ihraç etmeyi düşünen firmalar için, ithalatçılar en iyi ticari kanaldır. İthalatçılar iyi bir pazar bilgisine sahip olup, dağıtım için en uygun ve güvenli metodları uygulamaktadır. Pazara girmeye arzulu firmalar, satışlarını geliştirip, deneyim kazandıktan sonra iş hacimlerini artırma maksadıyla, AB’deki uzmanlaşmış lojistik firmalarının aracılığıyla depolarını kurup, doğrudan satış yapabilirler. Bunun yanısıra, toptancılar, acentalar, alım grupları ve yerel tedarikçiler mobilya tedarikinde önemli rol oynamaktadır. Bulgaristan’da İstikbal, Bellona, Deco ve Yataş firmalarının ürünleri yetkili dağıtıcılar tarafından ithal edilmektedir. Doğtaş’ın ise Bulgaristan’da 3 mağazası bulunmaktadır. Bulgaristan’ın 2011 yılı oturmaya mahsus mobilya (GTİP:94.01) ithalatında sırasıyla Çin, Almanya, İtalya ve Türkiye başı çekmektedir. Bulgaristan'ın ithalatında Çin'in payı %28 iken, Türkiye'nin payı %9 olmuştur. Diğer mobilyalar ve aksam-parçaları (GTİP No:94.03) 2011 yılı ithalatında ise İtalya, Polonya, Almanya, Çin ve Türkiye üst sıralardadır. Türkiye’nin payı %8’dir. Kaynak: T.C. Sofya Büyükelçiliği-Ticaret Müşavirliği Sektör Raporu (www.musavirlikler.gov.tr) Otomotiv Ana ve Yan Sanayi Bulgaristan'da kişi başına düşen kişisel kullanılabilir gelir 2011 yılında 5.225 $ olup, Romanya ve Rusya'ya göre daha düşüktür. Düşük gelir seviyelerinden dolayı ithal edilen kullanılmış otomobillere talep yüksektir. Yeni otomobil ithalatı yurtiçi binek otomobil kaydının %15-20'sini oluşturmakta, kullanılmış otomobil ithalatı ise geri kalanı oluşturmaktadır. Yeni binek otomobil kaydı 2008 yılında 43.800 adet iken 2011 yılında 19.316 adet olmuştur. Satış büyümesinin 2013-16 yılları arasında çift haneli büyüme oranlarına ulaşacağı beklenmektedir. 2011 yılında yeni binek otomobili satışı yıllık ortalama %22.4 oranında büyüme kaydetmiş olup, 2012-16 döneminde satışın %13.5 oranında büyüyeceği beklenmektedir. Yine de kriz öncesiyle karşılaştırıldığında sıkı kredi koşulları ile beraber nüfusun azalacağı tahmin edildiği için otomobil satışlarının daha düşük oranlarda artacağı öngörülmektedir. Otomobil stokunun ortalama yaşı kullanılmış otomobil ithalatı ağırlıklı olduğu için AB normlarına göre yüksektir. Toplam araç mülkiyeti geçmiş 11 yılda önemli ölçüde artış göstermiştir.2000 yılında her 1000 kişiye 234 araç düşerken, 2011 yılında 324 araç düşmektedir. Bu oran Macaristan ve Romanya'dan yüksektir. Otomobil imalatçılarını cezbetmede diğer bölge ülkelerinin başarıları ile beraber Avrupa otomobil piyasasındaki aşırı kapasite sorunu yüzünden Bulgaristan 2012-16 döneminde otomobil üretimi için önemli bir merkez olarak gözükmemektedir. Kısıtlı binek otomobil üretimi 2012 yılında Bulgar-Çin ortak yatırımıyla başlamıştır. Şubat 2012'de Bulgaristan'ın kuzeyi Lovech'de Bulgar-Çin ortak yatırımı otomobil montaj tesisi kurmuştur. Çinli imalatçı Great Wall Motors, Litex Motorla 2009 yılında 50.000 birim araç üretme kapasitesine yönelik bir sözleşme imzalamıştır. 2012'de ise üretimin 2.000 adet olması beklenmektedir. Great Wall Motors AB piyasalarını hedeflemektedir. Voleex C10 kompakt sedan üretimine başlanmış olup, Steed 5 pick-up üretimine gelecek aylarda başlanması düşünülmekte, Hover H5 arazi taşıtlarının da yıl bitmeden üretilmesi planlanmaktadır. İngiliz firması Zero Carbon 2020 ise elektrikli otomobil montaj hattı kurmayı planlamaktadır. Stara Zagora'daki tesisin ortalama 100 otomobil montajı yapması beklenmektedir. Toplam otomobil stoğunun %70’ini küçük otomobiller oluşturmakta, otomobillerin %70’i petrol ile çalışmaktadır. Petrol ile çalışan otomobillerin yarısı da LPG ile çalışmaktadır. 2012-16 döneminde satış büyümesine gelişen altyapının da eşlik edeceği beklenmektedir. Birkaç yıllık gecikmeden sonra motorlu taşıt yollarının 2013-14 döneminde tamamlanması beklenmektedir. Toyota (Japonya), Ford (ABD), Volkswagen (Almanya), Peugeot (Fransa) önemli markalardır. Skoda (Çek Cum), Dacia (Romanya), Citroen (Fransa), Opel (Almanya), Chevrolet (ABD) ve Renault (Fransa) diğer önemli markalardır. Ticari taşıtlarda ise Mercedes (Almanya), Iveco (İtalya), Scania (İsveç), Renault (Fransa), Man (Almanya), Volvo (İsveç) diğer önemli markalardır. Otomobiller üzerine olan çevre vergisi yıllar itibarıyla düşük oranlarda seyretmiştir. 2010 yılında 1992’den önce üretilmiş olan otomobillere yönelik 250 Lv vergi konmuşken, yeni otomobiller için 100 Lv vergi talep edilmekteydi. Çevre vergisini artırma yönünde Bulgaristan’ın AB baskılarına maruz kalabileceği öngörülmektedir. Bununla beraber vergininin istikrarlı olarak değişeceği beklenmektedir. Binek aracı kullanımında kaydedilen artış beraberinde yan sanayi ihtiyacını da oluşturmaktadır. Kullanılmış otomobillerin yurtiçi otomobil stoğunun önemli bir bölümünü oluşturması ve araçların ortalama yaşının yüksek olmasından dolayı oto yedek parçalarına güçlü talep sözkonusudur. Özellikle hava ve yağ filtesi, motor parçaları, egzoz sistemleri, araç alarmı gibi güvenlik sistemleri, direksiyon kilitleri gibi ekipmana ve ikinci el araçların bakımını yapmak üzere test cihazlarına pazarda ihtiyaç duyulmaktadır. Yan sanayi pazarında küçük ve orta ölçekli firmalar faaliyet göstermektedir. Yan sanayi pazarının önümüzdeki yıllarda büyümesinin ekonomik krizden dolayı sekteye uğrayacağı tahmin edilmektedir. Yan sanayi pazarının küçük olmasına rağmen, diğer AB ülkelerindeki gibi önemli markalar mevcut olmadığı için, Bulgar tüketicisinin otomobil bakımı için uygun fiyatlı ürünlere yöneleceği beklenmektedir. Doğu ve Merkezi Avrupalı firmalar tarafından üretilen yaşlı otomobillere yönelik yedek parçalar hala talep görmektedir. Bulgaristan otomobil üreticileri için bir merkez konumunda olmamasına rağmen, düşük maliyetler ve AB üyeliğinden dolayı oto yedek parça imalatçılarını kendine çekmeyi başarmıştır. Örneğin Belçikalı Melexis Sofya’daki tesisinde otomotiv elektroniği tedariki yapmaktadır. Japonyalı Yazaki firması 2008 yılında Yambol’de otomobil kablo donanımlarını üretmek üzere bir fabrika açmıştır. Bulgaristan’ın sanayi ürünleri ithalatında binek otomobilleri ve kamyonlar başta gelmektedir. Bulgaristan'ın 2011 yılı binek otomobil ithalatı 637 milyon dolar değerindedir. Binek otomobil ithalatının yapıldığı başlıca ülkeler ise Almanya, Macaristan, İtalya, Avusturya ve Romanya'dır. Türkiye’nin ithalattaki payı yaklaşık %3’dür. Bulgaristan’da en çok Fransız, Alman ve Japon otomobilleri için yedek parçalar ithal edilmektedir. Türk oto yan sanayinin yüksek kapasitesi, geniş ürün yelpazesi, yüksek üretim standartlarıyla bu otomobillere yönelik yedek parçaları ihraç potansiyeli yüksektir. Ayrıca Bulgaristan’da bakımsızlıktan dolayı yolların bozuk olması ve tramvay hatlarının yaygın olması nedeniyle yolların kasisli olması amortisörlere ve oto boyalarına olan talebi artırmaktadır. Bulgaristan’ın 2011 yılı oto yedek parçaları ithalatı 176 milyon dolar değerindedir. Oto yedek parçaları ithalatının yapıldığı başlıca ülkeler Almanya, Türkiye, İtalya, Belçika ve Fransa'dır. Bulgaristan'ın ithalatında Almanya'nın payı %32, Türkiye'nin payı ise %13'dür. Acenta, ithalatçı ve dağıtıcılar ticari kanalıyla Bulgar pazarına girmek tercih edilmektedir. Bulgaristan pazarındaki oto yan sanayi ürünleri dağıtımı deneyimli, piyasayı çok iyi bilen, otomotiv bakım ve servis hizmetleri sunan merkezlerle, otomobil satıcıları ve diğer servis istasyonları ile çok iyi ilişkileri olan doğrudan temsilci, acente veya distribütörler tarafından yapılmaktadır. Acente ve distribütörler doğrudan son kullanıcıya (tüketiciye) satış yapmaktadırlar. Deneyimli acente ve distribütörler güvenilir müşterileri için leasing ve ertelenen ödeme planları uygulamaktadırlar. Kaynak: E.I.U Bulgaria: Automotive Report (2012) Plastik ve Kauçuk İşleme Sanayi Bulgaristan inşaat sektörü 2011'in ilk yarısında daralmaya devam etmiş olup, plastik ve kauçuk işleme sanayiine yönelik talep olumsuz etkilenmiştir. Çoğu Merkezi ve Doğu avrupa ülkesinde olduğu gibi tesisler ve ekipmanın Avrupa standartlarına uyması zorunluluğu olup, yenilenmesi gerekmektedir. Örneğin su sanayiinde AB Su Direktifine 2015'e kadar geçilmesi zorunlu olduğu için su şebeke ve dağıtımında, kanalizasyon ve atık su konusunda yatırımlar beklenmektedir. İthal plastik ürünlerin, Bulgaristan pazarında rekabet edebilmesi için, fiyattan çok tasarım, kalite, kullanışlılık, çevre ve hijyen standartlarına uygunluk gibi üstünlüklere sahip olması gereklidir. Geri dönüşüm kuralları gibi çevrenin korunmasına ilişkin mevzuat ve uygulamalardaki değişiklikler plastik poşet, torba ve ambalajlar olmak üzere bir çok plastik üründe dış ticareti yakından etkilemektedir. Bulgaristan’da plastik kutu, kasa, sandık imal eden firmalar arasında Formoplas AD, Enko-Nedev Co., Gaber Plasthim, Enko-Plovdiv EOOD, Trace Ipoma AD, Akumplast AD, Easypack Industry AD, Pirinplast AD, Akuplast AD başta gelmektedir. Plastik damacana imal eden belli başlı firmalar ise Plastform AD Terahim 97 AD, Anakonda EOOD, Gotmar EOOD’dir. Önemli dağıtıcı ve ithalatçılar arasında ise Abvent, Bigro, Deca Trade, Flash Co., Plastec başta gelmektedir. Bulgaristan’a ihracatta, AB Teknik mevzuatının gereklerine önem göstermek gerekmektedir. Bulgaristan’ın 2011 yılı eşya taşıma ambalajı için plastik ürünler ithalatında Türkiye, Yunanistan, Almanya, Romanya ve İtalya en önemli tedarikçilerdir. Bulgaristan'ın 2011 yılı ilgili ürün ithalatında Türkiye'nin payı %28'dir. Kaynak: T.C. Sofya Büyükelçiliği Ticaret Müşavirliği Sektör Raporu (www.musavirlikler.gov.tr) ETİKETLER : Bulgaristan 'a ihracat, Bulgaristan a sanayi ürünleri ihracatı , Bulgaristan a kauçuk ihracatı ,Bulgaristan a mobilya ihracatı , Bulgaristan 'a kumaş ihracatı ,Bulgaristan a hazır giyim ihracatı , Bulgaristan a cam ve seramik ihracatı , Bulgaristan a aluminyum ve inşaat malzemeleri ihraatı | |