Çay
Belçika pazarında çay tüketimi 2008 yılında, yıllık, kişi başına 200 gr olmak üzere, toplam 2.4 ton olmuştur
Bu miktar,Batı Avrupa standartlarında, göreceli olarak oldukça düşüktür. Aynı yıl ithalat 38 milyon euro ve
11 ton seviyesinde gerçekleşmiştir. İthalatın % 28’i gelişmekte olan ülkelerden yapılmıştır. Belçika, AB ülkeleri
arasında 7. büyük çay ithalatçısı olup, toplam toplam çay ithalatı içerisinde % 4 pay almıştır.
2008 yılında yapılan toplam çay ithalatının % 71’i siyah çay, % 29’su ise yeşil çaydır. İthalatta önde gelen ülkeler,
İngiltere, Çin, Fransa, Hollanda ve Almanya’dır. Çin’den ve Türkiye’den ithalat hızlı bir artış göstermektedir.
Belçika çay pazarı, Batı Avrupa pazarları içerisinde göreceli olarak küçük bir pazar olmasına karşın,
tüketicilerin sağlıklı yaşam konusunda giderek bilinçlenmelerinin etkisiyle, ot çayları ve çay karışımları
gibi ürünlerin satışında önemli gelişmeler olmuştur.
Yararlı kaynaklar:
-Flaronis S.A, Kahve ve çay dağıtımcısı, www.flaronis.com
-Pazardaki büyük perakendecilerden Colruyt firmasının web sitesinde perakende fiyatlar konusunda fikir edinilebilir.
(www.colruyt.be)
-Food Industry Federation (Belçika Gıda Endüstrisi Birliği), www.fevia.be
-Bioforum (Organic gıda sektöründeki çatı kuruluş), www.bioforum.be
-Horecamagazine (Katering sektöründe yayınlanan mesleki dergi.), www.horecamagazine.be
Kaynak: www.cbi.eu
Endüstriyel Bitkiler
TÜTÜN VE TÜTÜN ÜRÜNLERİ
Belçika pazarında sigara talebinin tümü ithalat yoluyla karşılanmaktadır. Belçika’da tütün üretimi olmakla beraber,
üretilen tütün, sigara dışında, diğer tütün ürünlerinin üretiminde kullanılmaktadır. 2004 yılında ‘British Tobacco
Belgium SA’ şirketi, ülkedeki fabrikasını kapattığından beri, Belçika’da sigara üretimi yapılmamaktadır.
Firmanın üretim yerini Hollanda’ya taşımasından sonra, Belçika’nın sigara ithalatında Hollanda’nın payı artmıştır.
Ne var ki, ‘BritishTobacco Belgium SA’ Hollanda’daki fabrikasını, daha sonra Almanya ve Polonya’ya taşımış ve
bu nedenle, Belçika’nın Hollanda’dan sigara ithalatının, 2006 ve 2007 yılları toplam sigara ithalatı içerisindeki payı
azalmıştır. Hollanda’nın sigara ithalatında, Hollanda’dan sonra gelen ülkeler, Almanya, İngiltere ve Fransa’dır.
Dünyada 128 ülkede değişik kalite ve özelliklere sahip tütün yetiştirilmekte olup, yıllık toplam tütün üretimi yaklaşık
5,5-6,5 milyon tondur. Dünya genelinde üretilen tütünün % 60’ından fazlası Virginia, % 14’ü Burley , % 12’si şark
(oriental), % 4’ü dark air-cured ve fire-cured, % 7’si ise diğer tütün tiplerinden oluşmaktadır. Dünyada, oriental (şark)
tipi tütün üreten ülkeler arasında, kalite, üretim ve ihracat miktarı açısından Türkiye ilk sırada yeralmaktadır.
AB ülkeleri, dünya ham tütün üretiminin yaklaşık % 5’ini gerçekleştirmekte, Çin, Brezilya, Hindistan ve ABD’den sonra
5. sırada yer almaktadır. gelmektedir. İtalya, Yunanistan ve İspanya haricinde üretim yapılan ülkelerdeki üretim
miktarı oldukça azdır. Oriental tip tütün üretimi Yunanistan’da yapılmaktadır. 300 bin ton tutarında üretimi ile İtalya
en büyük üretici olup, arkasından Almanya, Fransa ve Yunanistan gelmektedir. Belçika'nın üretimi, 2008 sonu
itibariyle, 400 ton civarındadır. Bu üretim miktarının yaklaşık % 98, Güneybatı Flaman bölgesinde yapılmıştır.
AB ülkelerinde yapılan tütün üretimi, AB ortak tarım politikasının bir parçasıdır. Dolayısıyla, tütün üretimi yüksek
oranda sübvanse edilmektedir. Bu da, Belçika’da ve diğer AB ülkelerinde tütün üretimine devam ediliyor olmasının
başlıca nedenidir.Bununla beraber, AB tütün üretiminin, 2008-2014 yılları arasında büyük ölçüde azalması
beklenmektedir. Bunun nedeni, Dünya Ticaret Örgütü kararları kapsamında, tütün üretimi için AB sübvansiyonlarının
uygulamadan kaldırılacak olmasıdır. Sonuç olarak, tütün üretimi, AB dışındaki ülkelerin üretim maliyetleri ile
karşılaştırıldığında çok pahalı olacağı için Belçika’nın, bu ülkelerle rekabet etmesi mümkün olmayacaktır.
Sektördeki Birlikler:
-Belgishe-Luxemburgse Federatie de Tabakverwerkende Industrieen (FEDETAB), www.tobacco-ind.be
-International Tobacco Growers Association ITGA), www.tobaccoleaf.org
Mesleki Yayınlar:
Tobacco Journal International (TJI), http://www.tobaccojournal.com
Kaynaklar: www.portal.euromonitor, www.tobaccoreporter.com, http://www.tisk.org.tr/isveren_sayfa.asp?
yazi_id=1931&id=94
Konserve Meyve Sebze
Belçika 2008 yılı konserve ve muhafaza edilmiş (preserved) gıda pazarı, 640 milyon euro büyüklüğündedir. Bu grup
içerisinde, tüketimi en fazla artan ürünler hazır yemeklerdir. Toplam konserve ve muhafaza edilmiş ürün pazarında, %
51 ile en büyük pay, satış yerlerinin kendi etiketi ile sattığı ürünlere (private label) aittir.
Tüketicilerin sağlıklı beslenme konusunda giderek bilinçlenmeleri nedeniyle, kişi başına meyve ve sebze tüketimi ve
ekonomik krizden dolayı evde yemek pişirme yönündeki eğilim nedeniyle, konserve ve muhafaza edilmiş gıda pazarı
giderek büyümektedir. Pazarda, balık, deniz ürünleri ve sebze bazlı konserve ve muhafaza edilmiş gıda tüketiminde,
% 41 pay ile en büyük payı almaktadır. Pirinçten yapılmış puding, meyve salatası ve hindistan cevizi sütü gibi ürünleri
ihtiva eden grup satışlardan % 53 pay almıştır.
Konserve ve muhafaza edilmiş gıda pazarında tüketimi en fazla artma potansiyeli olan ürünler, daha fazla egzotik
tad içeren ürünlerdir ve bu nedenle, Akdeniz mutfağı, özellikle zeytinyağı içerisinde muhafaza edilen meze türü
(tapas-style) sebze ürünleri olmak üzere, potansiyel arz etmektedir:
Tüketicilerin sağlıklı beslenme yönünde giderek bilinçlenmesi nedeniyle, konserve ve muhafaza edilmiş ürünlerin,
%100 doğal olması ve mümkün olan en az katkı maddesinin kullanılmış olması, ürünlerin pazarda satılma şanslarını
artıran bir etken olacaktır.
Kaynak: Euromonitor International
Yaş Meyve Sebze
Tüketim: Belçika’da evlerde taze sebze meyve tüketimi miktar olarak azalmakta ancak değer olarak büyümektedir.
2007 yılı itibarıyla toplam sebze meyve tüketimi 2,6 milyon tondur. Bu miktarın 1,9 milyon tonunu sebzeler, 761 bin
tonunu meyveler oluşturmaktadır. Belçika meyve ve sebze pazarı orta büyüklüktedir; Avrupa Birliği sebze tüketiminin
%3’ünü, meyve tüketiminin %1’ini oluşturur. Belçika’da toplam tüketimin önemli bir kısmı gıda sanayi tarafından
yapılmaktadır. Ancak gıda sanayi daha çok yerel ürünleri kullandığından, ihracatçılarımız için önemli bir pazar bölümü
teşkil etmeyebilir.
Belçika sebze-meyve pazarının hacminin fazla büyümeyeceği, ama ekonomik krizin etkilerine bağlı olarak, pazarın
değerinin artabileceği düşünülmektedir. Belçikalı tüketici pahalı sebze ve meyveleri, kesilerek paketlenmiş sebze ve
meyveleri tercih etmektedir. Bu tür ürünlerin tüketicilerinin hali vakti yerindedir, krizlerden daha az etkilenmektedirler.
Belçika’da en fazla tüketilen, kişi başına meyve tüketiminin yaklaşık %55’ini oluşturan, ilk üç meyve sırası ile elma,
portakal, muzdur. Mandalina ve armut dördüncü ve beşinci sıradadır. Üzüm, kivi, şeftali, kayısı, erik, çilek, greyfurt ve
ananas diğer önemli meyvelerdir.
Ortalama bir günde Belçikalıların %66’si sebze yemekte, diğerleri sebze yememektedir. Buna rağmen sebzelerin
günlük Belçika menülerinde hala önemli bir yeri vardır. En popüler sebzeler yerli üretim domates, lahana ve ülkenin
favori sebzesi hindibadır. En fazla tüketilen sebze olan domates pazarında, standard domatesin pazar payı
azalmakta, Roma domatesi ve cherry domatesin pazar payı artmaktadır. Tüketimde domatesi lahana, hindiba,
lahana, havuç, soğan, pırasa, bezelye ve fasulye takip etmektedir.
Pazar bölümleri:
Belçika Felemenkçe konuşan Flander ve Fransızca konuşan Wallon bölgelerinden oluşur. Flander ve
Wallon vatandaşlarının tüketim alışkanlıkları farklıdır. Flander bölgesinde halk bar ve restoranlarda daha fazla para
harcar, ev dışı tüketim güney bölgelerden daha fazladır. Ülkenin kuzeyinde, Flander bölgesinde, daha büyük
işletmeler vardır. Dolayısı ile gelir ve harcamalar daha yüksektir. Bölgelerdeki farklılıklar büyük ölçüde kültüreldir.
Wallonlar, güney komşuları Fransızlar gibi daha dışarıya dönük bir hayat tarzına sahiptirler.
Belçika’da çocuklu aileler nüfusun %45’ini, toplam sebze tüketiminin %40’ını oluşturular. Düşük gelirli ailelerde sebze
tüketimi düşmektedir. Genç ve yaşlı nesillerin sebze ve meyve tüketim tercihleri farklıdır. Yaşlılar daha çok armut,
narenciye ve şeftali, kayısı, erik gibi tek çekirdekli meyveleri, genç aileler elma ve ananas, kivi gibi egzotik meyveleri
tüketmektedirler. Yaşlılar kereviz, fasulye, bezelye, hidiba ve kuşkonmaz tercih ederken, aileler ve gençler daha çok
havuç, biber, cherry domates ve yeni lahana çeşitlerini tercih etmektedirler.
Tüketim eğilimleri: Belçika’da sebze ve meyve tüketimi artmasına, Belçikalıların sağlıklı ürünleri tercih etmelerine
rağmen, sebze ve meyve tüketimi hala düşüktür; Flemish Institute for Health Promotion tarafından yapılan bir
araştırmaya göre Belçikalılar tavsiye edilen günlük sebze ve meyve miktarının %40’ını yemektedirler. VLAM (Flemish
Centre for Marketing of Agricultural and Fishery Products, www.vlam.be ) tarafından sebze ve meyve tüketimini
arttırmak için kampanyalar yapılmaktadır.
Organik gıda pazarı toplam gıda tüketiminden daha hızlı büyümesine rağmen, Belçika hala niş bir pazardır. Organik
gıda içinde en büyük pazar payını, %21 ile, organik sebzeler almaktadır. Organik meyveler %12 pazar payı ile
dördüncü sıradadır. Organik ürünlerin çoğu (toplam organik ürünleri satışlarının %60’ı) süpermarketlerde
satılmaktadır.
Üretim:
Belçika AB içinde orta büyüklükte bir sebze meyve üreticisidir. 2007 yılında 604 bin ton meyve, 1,6 milyon ton
sebze üretmiştir. AB içinde meyve üretiminde on ikinci, sebzelerde on birinci sıradadır. En fazla üretilen meyve,
toplam meyve üretiminin %55’ini oluşturan, elmadır. Elmayı % 36 ile armut, %7 ile çilek takip etmektedir. En fazla
üretilen sebzeler, toplam üretim miktarındaki yüzde oranları itibarı ile şöyledir: havuç ve şalgamlar (%18), domates
(%15), lahana ve türleri (%8), yeşil fasulye (%6), ıspanak (%6, ki ıspanakta Belçika Fransa’dan sonra ikinci büyük
üreticidir), karnabahar ve brokoli, marul ve hindiba, bezelye, soğan, mantar, hıyar ve biber.
Belçika’da üretilen sebze ve meyvelerin bir kısmı gıda sanayinde kullanılmaktadır. Belçika, üretimdeki % 22 payı ile,
AB’deki en büyük dondurulmuş sebze üreticisidir.
Üretim eğilimleri: Sebzelerin yaklaşık %21’i seralarda üretilmektedir. Sera üretiminde %66 pay ile domates başta
gelmektedir. Domatesi %18 ile marul ve türleri, %6 ile tatlı biberler, %6 ile hıyar takip etmektedir. Organik tarımın
büyümesi 2002’den sonra, teknik ve ekonomik açıdan zorluğu ve AB’nin karmaşık düzenlemeleri nedeniyle,
durmuştur (Flemish Agricultural Information Centre, VILT, www.vilt.be .)
Pazara giriş kanalları: Belçika tüm dünyadaki taze sebze ve meyve ihracatçıları için Avrupa transit limanıdır. Antwerp
en önemli limandır. Suyolları mükemmeldir.
Belçika pazarına acenta, ithalatçı veya toptancı kanalı ile girilebilir. Brüksel’deki Avrupa Sebze ve Meyve Merkezi (The
European Centre for Fruit and Vegetables) ithal edilen sebze ve meyvelerin sevk edildiği en önemli yerdir. Bu
merkezde 30 kadar alıcı ve satıcı, depolar, gümrükler ve Belçika Tarım Bakanlığının bir ofisi bulunmaktadır. Burada her
yıl 1 milyon tona yakın sebze ve meyvenin ticareti yapılmaktadır. Ticareti yapılan ürünler bu merkezden Belçika ve
diğer ülkelerdeki toptancılara, perakendecilere dağıtılmaktadır. Merkezde bulunan ithalatçılara www.cefl-ecfg.be
adresinden ulaşılabilir. Belçika’daki diğer önemli firmalar şunlardır: Univeg, www.univeg.be; Central Fruit,
www.centralfruit.com; Special Fruit, www.specialfruit.be
Belçika’da perakende pazarı Fransa’daki gibidir. Büyük süpermarketler ve hipermarketler şehir dışındadır. En büyük
perakendeciler şunlardır: Carrefour, www.carrefourbelgium.be; AD Delhaize and Delhaize Proxy, www.delhaize.be;
,Colruyt (indirim perakende zinciri), www.colruyt.be.
Taze sebze ve meyveler çoğunlukla süpermarketlerden satın alınmaktadır. 2007 yılında süpermarketler taze sebze
ve meyve satışlarının miktar olarak %79’ini gerçekleştirmişlerdir. Manavlar ve açık pazarların da, diğer gıda
ürünlerine nazaran, sebze ve meyve satışlarında önemli payları olmasına rağmen süpermarketlerin satışları büyümektedir.
Süpermarketler içinde zincir perakende mağazalar ve bağımsız süpermarketler taze meyve sebze satışlarında pazar
paylarını kaybetmekte, Aldi (www.aldi.de) ve Lidl (www.lidl.de) gibi çok indirimli Büyük supermarketler ürünler satan
perakendeciler pazar paylarını arttırmaktadırlar.
Küçük dükkanların sayısı büyüklerden hala çok fazla olmasına rağmen, küçük ve orta ölçekli dükkanların sayısı
azalmaktadır. 2006 yılında yapılan bir araştırmaya göre perakende satışların % 47sini büyük süpermarketler,
%33’ünü küçük süpermarketler, %14’ünü hipermarketler, %6 sini da diğer dükkanlar gerçekleştirmektedir. Yeni satış
noktaları genellikle hipermarketler ve daha az sayıda indirim mağazalarıdır. Carrefour, Delhaize ve Colruyt gibi
perakendeciler GB Express, Shop’nGo, Okay gibi kolaylık sağlayan satış noktaları açarak işlerini genişletmektedirler.
Böylelikle tüketicilerine özel ürünleri, özel zamanlarda sunmakta, müşteriler de bu hizmet için daha fazla para
ödemektedirler. Self-servis süpermarketleri popüler olmakta, on-line satışlar artmaktadır. Tüketicilerin tek durak
alışverişe eğilimi vardır. Yüksek gıda fiyatları ve fiyata hassas tüketiciler nedeni ile indirimli mağazalar büyümektedir.
Özellikle avronun kullanılmaya başlanması ile tüketiciler gıdaya fazla para ödediklerini düşünmeye başlamışlardır.
Diğer taraftan tüketiciler daha lüks gıda ürünleri seçmektedirler. Aradaki ürünler önemlerini kaybetmektedir.
Süpermarketlerdeki organik gıda ve adil ticaret reyonları büyümektedir. Süpermarketler kendilerine ait adil ticaret
ürünleri geliştirmektedirler.
Fiyat yapısı: Kar marjları ürüne, dağıtım kanalına, arz ve talebin sürekliliğine ve fiyat değişimlerine bağlıdır. Her ürün/
pazar kombinasyonu için gerçek kar marjlarını vermek mümkün değildir.
İthalatçılar ve acentalar ilgilendikleri ürünlerin güncel fiyatları konusunda bilgi verebilirler.
Çoğu yaş sebze ve meyvenin toptan fiyatları Fresh Plaza
www.freshplaza.com adlı kaynaktan bulunabilir.
Müşteri bulmak için yararlı kaynaklar şunlardır:
Europages, www.europages.com; European Center of Fruit and
Vegetables, www.cefl-ecfg.be; www.foodtrader.com; www.agromarketplace.com; www.freshinfo.com,
www.horecaexpo.com:
Dış ticaret:
Belçika AB’nin beşinci büyük meyve ve sebze ithalatçısıdır. Belçika’nın ithal ettiği en önemli meyveler muz,
ananas, elma, üzüm ve kividir. İthal edilen meyvelerin %70’i AB dışındaki ülkelerden yapılmaktadır. İthal edilen en
önemli sebzeler domates, soğan, fasulye, havuç ve şalgamlar, biber ve mantardır. Fasulye hariç bu sebzelerin çoğu
AB ülkelerinden ithal edilmektedir. AB’nin Belçika’nın sebze ithalatındaki payı %84 civarındadır. Belçika’nın yaş sebze
ve meyve ithalatı artmaktadır.
Belçika AB’nin dördüncü büyük meyve, beşinci büyük sebze ihracatçısıdır. Belçika taze meyve ve sebzede önemli bir
re-eksport ülkesidir.
Diğer yararlı kaynaklar:
VMT, Trade Journal for the Dutch and Belgian Food Industry, www.wmt.nl; Federation of the
Food Industry, Fevia, www.fevia.be ; VEGEBE, Association for vegetable processing and trade in industrial
vegetables, www.vegebe.be; Quality Food, Belçika gıda sektörünün kalite talepleri/düzenlemeleri konusunda bilgi,
ETİKETLER : Belçika'ya ihracat , Belçika konserve sebze meyve ihracatı , Belçika tütün ve tütün ürünleri ihracatı , Belçika çay ihracatı