TEKSTİL VE HAZIR GİYİM YAN SANAYİ
SEKTÖRÜN TANIMI
GTİP NO:
5204- Pamuktan dikiş iplikleri
5401- Sentetik ve suni filamentlerden dikiş ipliği
5508- Sentetik ve suni devamsız liflerden dikiş ipliği
5601- Vatkalar
5602- Keçe
5603- Dokunmamış mensucat
5604- Dokumaya elverişli maddelerle kaplanmış kauçuk ip ve halatlar
5806- Dokunmuş kordelalar, böldükler
5807- Etiketler
5808- Parça halinde kordon, saçak, ponpon vb.
5810- Parça, şerit, motif halinde işlemeler
5811- Kapitoneli mensucat
8308- Adi metallerden kopçalar, perçinler, boncuklar vb.
9606- Düğme, çıtçıt, yapışan fermuar vb.
9607- Fermuar
Tekstil ve hazır giyim sanayinin üretim, istihdam ve ihracat bakımından ekonomimizdeki
ağırlığı dikkate alındığında, bu sektöre girdi temin eden yan sanayinin de önemi ortaya
çıkmaktadır. Bir hazır giyim ürününde kullanılan tüm yan sanayi ürünlerinin, o üründe
yarattığı katma değerin yaklaşık %10 olduğu kabul edilmektedir.
Bir hazır giyim ürününde kullanılan düğme, fermuar, tela, astar, vatka, çıtçıt, kopça, dikiş
ipliği vb. yan sanayi ürünleri, o ürünün kalitesini ve kullanım ömrünü doğrudan
etkilemektedir. Çalışmayan veya çabuk bozulan bir fermuar, birkaç kullanımda kırılan veya
düşen düğmeler, tüketicinin gözünde ürünün değerini bir anda sıfıra indirebilir. Dolayısıyla,
bir hazır giyim ürününde kullanılan yan malzemeler, o ürünün toplam kalitesinde hayati bir
öneme sahiptir.
Güçlü bir tekstil ve hazır giyim yan sanayi, tekstil ve hazır giyim sanayinin de entegrasyonu
açısından son derece önemlidir. Bu malzemelerin yerli sanayi tarafından karşılanması,
hem daha fazla katma değer yaratılması hem de tekstil ve hazır giyim sanayinin
zamanında üretim ve zamanında teslimat süreçlerini olumlu yönde etkilemesi bakımından
önem arz etmektedir.
Tekstil ve hazır giyim yan sanayi büyük ölçüde iç pazara yönelik olarak çalışmaktadır.
İhracata ise daha çok dolaylı olarak katkı sağlamaktadır. Yan sanayi üreticileri 1995 yılında
bir araya gelerek “Konfeksiyon Yan Sanayicileri” olarak dernekleşmişlerdir. Derneğin
100’ün üzerinde üyesi bulunmaktadır. Bu dernek, hizmet ve ürün kalitesini artırmaya
yönelik çalışmalar yaparak, standartlar konusunda seminerler düzenleyerek, sektörün
karşılaştığı sorunlara ortak çözümler arayarak, ilgili sektörlerin konfeksiyon yan sanayi
konusundaki bilgi eksiklerini gidererek, sektörü yurtiçinde ve yurtdışında tanıtarak, fuarlar
düzenleyerek, kalifiye eleman yetiştirerek sektör için çok önemli bir misyon üstlenmiştir.
Derneğin, doğrudan ihracatın artırılmasına yönelik çalışmaları da son yıllarda önemli
ölçüde artmıştır.
© Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı, 2012 2
TÜRKİYE DIŞ TİCARETİ
İhracat
Tekstil ve hazır giyim yan malzemelerinin ihracata olan katkısı büyük ölçüde dolaylı olarak
gerçekleşmektedir. 2010 yılında 477 milyon dolar olarak gerçekleşen sektör ürünleri
ihracatı, 2011 yılında %28 oranında artarak 608 milyon dolara ulaşmıştır.
2011 yılında toplam tekstil ve hazır giyim yan sanayi ürünleri ihracatı artış gösterirken,
pamuktan dikiş ipliği ve düğme, çıtçıt, yapışkan fermuar gibi ürünlerin ihracatında az da
olsa bir azalış görülmüştür.
2011 yılında en çok ihraç edilen ürünler; 226 milyon dolarla dokunmamış mensucat, 91
milyon dolarla parça, şerit ve motif halinde işlemeler, 42 milyon dolarla vatkalar ve 40
milyon dolarla kayarak işleyen fermuarlar olmuştur.
* Diğer sanayi dallarında kullanılan ürünler de dahildir.
Kaynak: Ekonomi Bakanlığı
2011 yılı itibariyle tekstil ve hazır giyim yan sanayi ihracatındaki en önemli pazarlar;
Rusya, Almanya, Polonya, İngiltere, Romanya, İran, İtalya, ABD, Mısır, Bulgaristan,
Ukrayna, Fransa ve Suriye olmuştur.
© Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı, 2012 3
Ülkelere Göre Tekstil ve Hazır Giyim Yan Sanayi İhracatının Dağılımı
(1000 ABD $)
* Diğer sanayi dallarında kullanılan ürünler de dahildir.
Kaynak: Ekonomi Bakanlığı
İthalat
Dünyanın sayılı tekstil ve hazır giyim sanayilerinden birine sahip olan Türkiye, yan sanayi
girdilerinin önemli bir kısmını ithalat yoluyla temin etmektedir. Yıllar itibariyle hızlı bir
biçimde artan bu ürünlerin ithalatı 2010 yılında 727 milyon dolara ulaşmıştır. 2011 yılında
ise sektör ihracatı %1’lik artışla 736 milyon dolara yükselmiştir.
Yan sanayi ürünleri ithalatındaki en büyük kalemi 313 milyon dolarla dokunmamış
mensucat oluşturmuştur. İthalatta önemli yer tutan diğer ürünler; 71 milyon dolarla kayarak
işleyen fermuarlar, 52 milyon dolarla dokunmuş kordelalar ve adi metallerden kopçalar,
perçinler, boncuklar ve 50 milyon dolarla suni-sentetik devamsız liflerden dikiş iplikleri
olmuştur.
DÜNYA TİCARETİ
2010 yılı dünya tekstil ve hazır giyim yan sanayi ürünleri ticareti 32 milyar dolar civarında
gerçekleşmiştir. Dünya ticaretine konu olan en önemli ürünler; yaklaşık 11 milyar dolarla
dokunmamış mensucat, 3 milyar dolarla dokunmuş kordela ve böldükler, 2,6 milyar dolarla
adi metallerden kopçalar, perçinler, boncuklar ve vatkalar, 2,3 milyar dolarla kayarak
işleyen fermuar vb. ve 2 milyar dolarla parça şerit ve motif halde işlemeler olmuştur.
İhracat
Tekstil ve hazır giyim yan sanayi ihracatında Çin (%19), Almanya (%10), ABD (%9), İtalya
(%8), Hong Kong (%6), Japonya (%5), Tayvan (%4), Fransa (%4) ve Güney Kore (%4)
önde gelen ülkelerdir. İthalatta ise Çin (%8), ABD (%6), Almanya (%6), Hong Kong (%4),
Fransa (%4), Meksika (%4), İngiltere (%3), İtalya (%3), Vietnam (%3) ve Japonya (%3)
başta gelen ülkelerdir.
ETİKETLER : Türkiye tekstil ve hazır giyim, hazır giyim ihracatı , tekstil ihracatı , dünya tekstil ve hazır giyim ithalatı ihracatı