İLAÇ VE ECZACILIK ÜRÜNLERİ SEKTÖRÜ

 ilaç ihracatı ile ilgili aramalar: ilaç ihracatı prosedüeler, ilaç ihracatı nasıl yapılır

İlaç ve eczacılık ürünleri sanayi, Standart Uluslararası Ticari Sınıflandırmaya (SITC) göre

541. bölümde, Armonize Sisteme göre ise 29. ve 30. fasıllarda tanımlanmaktadır. Buna

göre; sektör kapsamında yer alan ürünler; provitamin ve vitaminler, hormonlar ve türevleri,

glikoziler, bitkisel alkaloidler, antibiyotikler, tedavide kullanılan organlar, kan, serum ve

aşılar, ilaçlar, gaz bezleri ve steril malzemeler olarak sayılabilir.

İlaç ve Eczacılık Ürünleri Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonları

HS No: (2936-2939, 2941, 3001-3006)

 DÜNYA ÜRETİMİ 

Dünya ilaç sektörü son yıllarda hızlı bir büyüme süreci içerisine girmiştir. Toplam dünya

ilaç pazarı 2009 yılında %7 oranında büyüme göstermiştir. Dünya ilaç sanayiindeki temel

aktörler ABD ile AB’dir.

 

ABD; Ar-Ge harcamalarındaki payı, kişi başına düşen ilaç tüketimi, araştırmacı ilaç sanayii

ve ciroları itibarı ile dünyanın önde gelen pek çok firmasının merkezi olması gibi hususlar

çerçevesinde sektörün en önemli aktörü konumundadır. İlaç sektöründe; %3-6 büyüme ile

ABD’nin liderliğinin 2014 yılına kadar olan süreçte de devam etmesi beklenmektedir. (IMS

Health) Öte yandan, AB ilaç sanayinde ABD'den sonra ikinci en büyük üretim merkezi

olup, anılan sıralamada AB'yi Japonya izlemektedir. AB'nin toplam imalat sanayii

içerisinde %3.5 paya sahip olan ilaç sanayi, AB'nin 5. en büyük sektörüdür. AB ilaç

sektöründe yaklaşık 633.000 kişi istihdam edilmektedir. AB'deki en önemli pazarlar;

Almanya, Fransa, İngiltere, İtalya ve İspanya’dır.

IMS Health tahminlerine göre; toplam dünya ilaç pazarının 2014 yılında 1,1 trilyon dolara

ulaşması beklenmektedir. İlaç pazarında büyümenin; gelişmiş pazarlarda %3-6 arasında,

gelişmekte olan ve Türkiye'nin de aralarında olduğu başlıca pazarlarda ise %14-17

arasında olacağı öngörülmektedir. Tedavi alanında; 2014 yılı itibarı ile onkoloji, diyabet,

multipl skleroz ve HIV ilaçlarında %10 artış beklenmektedir. Bununla birlikte; yine aynı

süreçte jenerik ilaç pazarının önemli ölçüde büyüyeceği öngörülmektedir.

Global ekonomik kriz nedeniyle; sosyal güvenlik kurumlarının ilaç bütçelerinin düşürülmesi

yönünde baskılar olmuş ve sonuç olarak pek çok ülkede tüketimde kısıtlamaya gidilmiştir. 

DÜNYA TİCARETİ

Dünya ilaç ihracatı, 2010 yılında bir önceki yıla oranla %5 artış kaydederek 457,8 milyar

dolar değerinde gerçekleşmiştir. GTİP bazında incelendiğinde ilaç sektöründeki en önemli

kalemin, toplam dünya ilaç ihracatından aldığı %67,7 oranındaki pay ile 3004 GTİP

numaralı perakende hale getirilmiş ilaçlar olduğu görülmektedir. Bu ürünü, tedavide

kullanılan kanlar serumlar aşılar ile cerrahide kullanılan steril malzemeler takip

etmektedir.

Dünya ilaç ithalatı ise, 2010 yılında bir önceki yıla oranla %5,7 artış kaydederek 466,5

milyar dolar değerinde gerçekleşmiştir. GTİP bazında incelendiğinde ilaç sektöründeki en

önemli kalemin, aynı ihracatta olduğu gibi, toplam dünya ilaç ithalatından aldığı %67,9

oranındaki pay ile 3004 GTİP numaralı perakende hale getirilmiş ilaçlar olduğu

görülmektedir. Bu ürünü, tedavide kullanılan kanlar serumlar aşılar ile tedavide

kullanılan dozlandırılmamış veya perakende hale getirilmemiş ilaçlar takip etmektedir. 

Dünya ilaç üretiminde olduğu gibi ihracat ve ithalatında da önde gelen ülkeler; AB ülkeleri

ve ABD’dir. Dünya ilaç ihracatında önde gelen ülkeler; Almanya, Belçika, İsviçre, ABD,

Fransa ve İngiltere’dir. Türkiye, bu sıralamada toplam ihracattan aldığı %0,1 oranındaki

pay ile 36. sırada gelmektedir. Gelişmekte olan ülkeler arasında bulunan ve 2010 yılı

sıralamasında 14. sırada gelen Hindistan, 2010 yılında %34,4 artış göstermiş olup, ilaç

üretim ve ihracatında önemli bir ülke olma yolundadır.

2010 yılında dünya ilaç ithalatında önde gelen ülkeler ise; ABD, Almanya, Belçika,

Fransa, İngiltere ve İtalya olmuştur. Bu ülkeler genellikle birbirlerinden ithalat

yapmaktadır ve gelişmekte olan ülkelerden yaptıkları ithalat düşük miktarlarda olmaktadır.

Ayrıca, ilaç sektörünün gelişmiş olduğu ülkelerde de ilaç ve ilaç hammaddesi ithalatı

yapılmaktadır. Türkiye, dünya ilaç ithalatçısı ülkeler sıralamasında, %1 oranındaki payı ile

19. sırada gelmektedir. 

Türkiye, üretim standartları, teknolojisi ve kapasitesi itibarı ile oldukça gelişmiş bir ilaç

sanayiine sahiptir. İlaç sanayi; önemli miktar ve çeşitlilikle üretim ve ihracat imkanına

sahip, katma değeri yüksek olan sektörlerimizden biridir.

Türkiye ilaç sanayi, çok özel üretim teknolojisi gerektiren ürünler (biyoteknoloji vb.) dışında

her türlü ürünü üretebilecek teknolojik düzeye ulaşmıştır. Dünya Sağlık Örgütü tarafından

belirlenen ve 1984 yılından itibaren yürürlüğe giren "İyi Üretim Uygulamaları" (Good

Manufacturing practices-GMP) çerçevesinde gerekli yatırımları yaparak teknolojik alt

yapısını güçlendirmiş, AB ülkeleri ile kıyaslanabilir bir teknolojik düzeye ulaşmıştır. Diğer

Avrupa ülkelerinde olduğu gibi Türkiye’de de uluslararası norm ve standartlar

uygulanmaktadır.

İEİS- İlaç Endüstrisi İşverenleri Sendikası verilerine göre; Türkiye ilaç sektöründe 300'den

fazla firma faaliyet göstermekte olup bu firmaların 56 tanesi uluslararası firmalardır. 13'ü

yabancı sermayeli olmak üzere 42 firmanın üretim tesisi mevcuttur.İlaç sanayiinde yaklaşık

25.000 kişi istihdam edilmekte olup istihdamın yaklaşık %50’den fazlası yüksek eğitimlidir.

Sektörde, ileri teknolojiye uyum sağlayacak yüksek eğitim görmüş personel istihdamı ve

buna bağlı olarak teknik bilgi düzeyi giderek artmaktadır.

Piyasada yaklaşık 5.000 civarında ilaç ve 23.500 civarında eczane bulunmaktadır.

Türkiye ilaç sektöründe önemli ve büyüyen bir pazar konumundadır. İEİS verilerine göre;

2004 yılında 5.4 bin dolar olan Türkiye reçeteli ilaç pazarı 2010 yılında yaklaşık %70 artış

ile 9.2 bin dolar olmuştur. Kutu bazında ise; 2004 yılında 954 milyon kutu olan pazar, 2010

yılında 1,452 milyon kutuya ulaşmıştır.

Türkiye; IMS (Intercontinental Marketing Services) Health tarafından Çin, Brezilya,

Meksika, G. Kore, Hindistan ve Rusya ile birlikte gelişmekte olan 7 pazardan biri olarak

değerlendirilmektedir. IMS Health tahminlerine göre; 2014 yılına kadar olan süreçte

Türkiye'nin de aralarında olduğu 7 gelişmekte olan pazarın %14-%17 arasında büyüme

göstermesi tahmin edilmektedir. 

Türkiye ilaç pazarında 2010 yılında %13.9 ile antibiyotikler; değer bazında en çok harcama

yapılan ürün grubudur. Antibiyotikleri; %11.4 ile kalp-damar ilaçları, %9 ile romatizma

ilaçları, %7.2 ile onkoloji ilaçları, %6.9 ile sinir ilaçları, %5.9 ile astım ilaçları izlemektedir.

Bununla birlikte; 2004 yılında %19.9 paya sahip antibiyotik payında yıllar itibarı ile azalma,

%3.8 paya sahip kanserle mücadelede önemli yeri olan onkoloji ilaçları ile %3.6 paya

sahip astım ilaçları payında ise artış eğilimi gözlenmektedir.

Diğer önemli bir husus ise Türkiye'de kişi başına düşen ilaç tüketiminin oldukça düşük

olmasıdır. İEİS verilerine göre bu rakam; 2009 yılında ABD'de 956, Fransa'da 651,

Japonya'da 629, Belçika'da 566, Yunanistan'da 560, Kanada'da 557 dolar iken, Türkiye'de

2010 yılında 133 dolardır.

TÜRKİYE’DE DIŞ TİCARET

İhracat

İlaç ve eczacılık ürünleri 2011 yılı ihracatımızda ilk sırada 499,5 milyon ABD doları ile

tedavide/korunmada kullanılmak üzere hazırlanan ilaçlar (dozlandırılmış) (GTP:3004) yer

almaktadır. Bu ürün grubunu bitkisel alkaloidler vb. tuzları, esterleri, eterleri ve diğer

türevleri (GTP: 2939) ile tıpta, cerrahide, dişçilikte/veterinerlikte kullanılan pamuk, sargılar

vs. (GTP: 3005) takip etmektedir. 

Ülkemizin 2011 yılı ilaç ihracatında ilk sırayı İsviçre almaktadır. Almanya, Irak, İngiltere,

ABD, KKTC, Belçika ve Slovenya diğer kayda değer ihracat pazarlarımızdır. Irak’a yönelik

önemli miktarda gerçekleştirilen kayıtsız ilaç ihracatı da göz önüne alındığında, ülkemizin

potansiyeli en yüksek pazarlarından birisinin Irak olduğu düşünülmektedir. 

İthalat 

İlaç ve diğer eczacılık ürünleri ithalatı 2011 yılında 5 milyar doları aşmıştır. Bu ithalatın

yaklaşık % 63,62’sini perakende haline getirilmiş ilaçlar (GTP: 3004) oluşturmaktadır. 2012

yılının ilk 3 aylık döneminde ise, önceki yılın aynı dönemine göre ilaç ve eczacılık ürünleri

ithalatımız %14 oranında azalış göstermiştir. 

İlaç sektörü 2011 yılı ithalatımızda ilk sırada Almanya, ABD, İsviçre, Fransa ve

İtalya yeralmaktadır. 

KAYNAKLAR 

■ T.C. Ekonomi Bakanlığı, Bilgi İşlem Merkezi Verileri

■􀂃 International Trade Center (ITC), Trade-Map 

■􀂃 İlaç Endüstrisi İşverenler Sendikası

ETİKETLER : ilaç sektörü ,eczacılık ürünleri , ilaç ihracatı , eczacılık ürünleri ihracatı , ilaç sektörü dış ticaret