G.T.İ.P. (HS No): 6907, 6908, 6910, 7003, 7004, 7005, 7008, 7016, 7019
TÜRKİYE’DE CAM VE SERAMİK ÜRETİMİ
Türk seramik sektörünün ilk örnekleri 13. yıla dayanmaktadır. Anadolu’da yapılan kazılarda
13.yüzyıldan kalma çeşitli seramik kaplamalara rastlanmıştır. Ayrıca Orta Asya’daki Türk
boylarının geliştirdiği ve Selçuklularla Anadolu’ya taşınan ve günümüzde hala
sürdürülmekte olan seramik sanatı “Çinicilik” dünya çapında ün kazanmıştır. O
zamanlardan kalma cami, kütüphane ve hamam gibi yapıtlarda o dönemki çiniciliğe ait
örnekler hala varlığını korumaktadırlar.
Ülkemizin başlıca seramik kaplama üreticisi firmaları; Eczacıbaşı(Vitra), Kale Seramik,
Ege Seramik, Yurtbay Seramik, Kütahya Seramik, Uşak Seramik ve Hitit Seramik
firmalarıdır. Sektörün diğer önemli alt sektörlerinden olan seramik sağlık gereçleri
sektöründe ise Eczcıbaşı(Vitra), Kale Seramik, Çanakçılar Seramik, Kütahya Seramik, Ece
Banyo, Egeseramik, Kalevit ve Serel firmaları önde gelmektedir. Seramik sektöründe yer
alan firmalar modernizasyon yatırımları ile teknolojilerini sürekli olarak yenilemişler ve bu
süreç içinde Türkiye seramik kaplama sektörü dünya standardını yakalayarak dünya
ölçeğinde kaliteli ürün üretir duruma gelmiştir. Isıya ve sürtünmeye dayanıklı oluşu,
seramiğin kullanım alanlarını da artırmaktadır.
Cam sektörü Türkiye inşaat sektörüne destek veren önemli sektörlerden biridir. Türk cam
sektörü Osmanlı İmparatorluğu zamanında 17. ve 18. yüzyıllarda önemli gelişmeler
kaydetmekle beraber sektörün kökleri Selçuklu dönemine kadar dayanır.
Günümüzde, Türk cam sektörü dünya cam üretiminin %8’ini gerçekleştirmektedir.
Sektörün en önemli temsilcisi, Türkiye'nin yıllık cam üretiminin yaklaşık % 90’ını
gerçekleştiren Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş.’dir. Türkiye cam sektörünün en
büyüğü olan Şişecam kapasite olarak Avrupa’da 6. sırada, dünyada 13. sırada yer
almaktadır. Cam Ev Eşyasında Avrupa’da 2., dünyada 3., Düzcam ve Cam Ambalaj
alanlarında ise Avrupa’da 4. durumdadır. Şişecam yurtdışında yaptığı atılımlarla da
bölgede önemli bir güç haline gelmiştir. Başta Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş.
(Şişecam) en büyük üretici olmak üzere, Güral Cam, Marmara Cam, İzocam, Toprak Cam,
Schott Orim, Yıldız Cam, Star Grup, Kutaş, Hatipoğlu Cam, Gürsan Cam, Olimpia,
Başkent, Dora Cam gibi bir çok firmanın faaliyet gösterdiği Türkiye cam sektörü, 4,2 milyon
ton/yıl üretim kapasitesi ile (Türkiye ve yurtdışı) dünyada önemli bir konuma sahiptir.
Türkiye cam sektörü yaklaşık 2 milyar dolar düzeyindeki üretim değeri ve yaklaşık 20 bin
civarında çalışan sayısı ile üretim girdilerinin tamamına yakınını yurtiçinde sağlayan,
sermaye ve enerji yoğun, aynı zamanda da yüksek kapasite ile çalışma zorunluluğu olan
bir sektördür.
Türk seramik ürünleri ihracatının büyük bir kısmını inşaatlarda yer ve duvar kaplaması
olarak kullanılan seramik kaplamalar oluşturmaktadır. Seramik kaplama malzemeleri
sektörünün 2011 yılı ihracatı bir önceki yıla göre yaklaşık % 11 oranında artarak 521
milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Türk seramik kaplama malzemelerinin en fazla ihraç
edildiği ülkeler Almanya, İsrail ve İngiltere’dir. Seramik sağlık gereçleri sektörünün 2011
yılı ihracatı ise 178,5 milyon dolar olmuştur. En fazla seramik sağlık gereçleri ihracatı
yapılan ülkeler Almanya, İtalya ve Fransa’dır.
İnşaat camı 2011 yılı ihracatı 2010 yılına göre %6,38 oranında artarak 224,5 milyon dolar
seviyesine yükselmiştir. İnşaat camının en fazla ihraç edildiği pazarlar Almanya, İtalya, Irak,
Azerbaycan ve Fransa’dır. Yalıtım malzemesi olarak kullanılan cam yünü ihracatı 2011
yılında bir önceki yıla göre %8,2 artarak 100 milyon dolar seviyesine yükselmiştir. Cam
yününün en fazla ihraç edildiği pazarlar Almanya, İtalya ve Fransa’dır.
Türkiye 2011 yılında 73 milyon dolar değerinde seramik kaplama malzemesi, 8,8 milyon
dolar değerinde sıhhi seramik malzeme ithal etmiştir. Seramik kaplamalarının en fazla ithal
edildiği ülke Çin, İspanya ve İtalya’dır. Çin’den ithal edilen ürünlerde fiyat gözetilirken,
İspanya ve İtalya’dan ithal edilen ürünlerde tasarım ve kalite ön plana çıkmaktadır.
Türkiye’nin inşaat camı ithalatı 2011 yılında bir önceki yıla göre %12 artarak 282,5 milyon
dolar seviyesine yükselmiştir. En fazla inşaat camı ithal edilen ülkeler Çin, Belçika,
Romanya ve ABD’dir.
1980’lerden itibaren, gelişmiş Avrupa ülkeleri ve ABD’ye ek olarak gelişmekte olan ülkeler,
hammaddeye yakınlık, ürünlerin taşınabilirliği ve teknolojiye ulaşım imkânlarından
yararlanarak kendi seramik sanayilerini yaratmaya başlamıştır. Artan işçilik ve enerji
maliyetleri, birçok gelişmiş ülkenin üretimlerinin bir bölümünü düşük maliyetli ülkelere
kaydırmasına veya yeni yatırımları bu bölgelerde yapmalarına neden olmuştur. Bu
kapsamda Türkiye, Brezilya, Meksika, Portekiz gibi ülkeler seramik sektöründe ön plana
çıkmaya başlamıştır.
Seramik tüketiminin yaklaşık yarısının gerçekleştiği Asya pazarındaki üreticiler ve özellikle
Çin büyük üretim gücünü 1990’lı yıllardan itibaren ihracata da yönlendirmiştir. Bu tehdit,
pazardaki lider ülkeleri stratejilerini değiştirmeye zorlamıştır.
Tasarım, üstün kalite ve markalaşma ile öne çıkan İtalya ile teknoloji odaklı üretim ile öne
çıkan İspanya’dan sonra seramik üreticisi tüm ülkeler, geleneksel seramik ürünlerinde fiyat
rekabetine odaklanmışlardır.
2008 yılında ortaya çıkan finansal kriz özellikle Kuzey Amerika ve Batı Avrupa olmak üzere
dünyanın büyük bir bölümünü etkilemiş olup, söz konusu kriz 2009 ve 2010 yıllarında da
etkisini sürdürmüştür. Aynı zamanda artan ticari güvensizlik ve kredi koşullarının
ağırlaşması nedeniyle inşaat harcamaları da olumsuz yönde etkilenmiştir.
Genel olarak bakıldığında ise Orta Doğu ve Afrika ülkelerinde ise inşaat malzemeleri
talebinde önemli düşüşler görülmemiştir. 2010 ve 2011 yılı için en iyi fırsatlar, gelişmekte
olan ülkelerdeki altyapı pazarları olmuştur. Zengin kaynaklara ve büyük para rezervlerine
sahip olan Orta Doğu ve Afrika ülkelerinin inşaat malzemeleri ithalatı önemli ölçüde
artmıştır.
2010 yılında dünya seramik kaplamalar ithalatı yaklaşık 14 milyar dolar, seramik sıhhi
malzeme ithalatı 4,5 milyar dolar, inşaat camı ithalatı 12,7 milyar dolar, cam yünü ithalatı
ise 10,1 milyar dolardır.
2010 yılında dünya seramik kaplamalar ihracatı yaklaşık 14 milyar dolar, seramik sıhhi
malzeme ihracatı 3,9 milyar dolar, inşaat camı ihracatı 12,3 milyar dolar, cam yünü ihracatı
ise 9,9 milyar dolardır.
Anahtar Kelimeler : cam ihracatı , seramik ihracatı ,inşaat malzemeleri ihracatı ,cam seramik inşaat malzemeleri üretimi ,
cam seramik ithalatı ,dünya cam seramik inşaat malzemeleri ihracatı ithalatı