Türkiye'nin Organik Ürünler İhracatı

1. TÜRKİYE’DE MEVCUT DURUM

1.1. TÜRKİYE'DE ÜRETİM

  Ülkemizde sözleşmeli yetiştiricilik sistemi ile başlayan organik tarım ürünleri üretimi,

konvansiyonel ürünlerde olduğu gibi talep yaratma çabalarının yoğunluk kazanması sonucu

bağımsız projelerle gerçekleştirilen üretim şekliyle de desteklenmeye başlamıştır. Dış

pazarlarca talep edilen çeşitlerin talep edilen miktarlarda üretilmesiyle 1985 yılında başlayan

organik tarım ürünleri üretimi, 2000’li yıllara gelindiğinde yeni bir boyut kazanmıştır. Kuru

incir, kuru üzüm ve kuru kayısı ile başlayan organik tarım ürünleri üretimi; bitkisel ürünler,

işlenmiş gıda ürünleri ve diğer tarım ve gıda ürünleri olarak sınıflandırabileceğimiz sektörel

yelpazeye ulaşmıştır. İlk yıllarda sadece 8 ürün organik olarak üretilirken, 2008 yılında

üretilen ürün çeşidi 247’ye ulaşmış, 9.384 üretici 141.752 hektar alanda 415.380 ton ürün elde

etmiştir.

  Organik hayvancılık sektörü henüz gelişmekte olup, özellikle Doğu Anadolu

Bölgesi’nde bu konuda yatırımlar yapılmaktadır. Süt ve süt ürünleri konusunda yurtiçi talep

giderek artmaktadır.

  Organik pamuk üretiminin artmasıyla organik tekstil sektörü giderek önem kazanmış

olup, son yıllarda organik ürün yelpazesine organik bebek tekstili, havlu ev tekstili ve yatak

da eklenmiştir.

  Organik bebek mamaları, bebek giysileri, oyuncak ve bebek kozmetiklerine olan talep

özellikle 0-12 aylık bebekleri olan anne babaların hassasiyeti nedeniyle yurtdışında olduğu

gibi yurtiçinde de giderek artmaktadır.

  Ülkemizde organik bitkisel ve hayvansal ürünler üretimi, işlenmesi ve pazarlanması

18 Aralık 1994 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan “Bitkisel ve Hayvansal Ürünlerin

Organik Metodlarla Üretilmesine İlişkin Yönetmelik”, 11 Temmuz 2002 tarih ve 24812 sayılı

resmi gazetede yayımlanan “Organik Tarımın Esasları ve Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik”

ile yeniden düzenlenmiştir. Daha sonra bahsi geçen yönetmelik 22.08.2003 tarih ve 25207

sayılı resmi gazetede yayımlanan “Organik Tarımın Esasları ve Uygulanmasına Dair

Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” ile revize edilmiştir. Aralık 2004’de

de Organik Tarım Kanunu yürürlüğe girmiştir. Söz konusu, kanununun yürürlüğe girişinden

yaklaşık 6 ay sonra 10 Haziran 2005 tarih ve 25841 sayılı “ Organik Tarımın Esasları ve

Uygulamasına İlişkin Yönetmelik” yürürlüğe girmiştir. Son olarak 17 Ekim 2006 tarih ve

26322 sayılı Resmi Gazete’de ve 25 Ekim 2008 tarih ve 27035 sayılı “Organik Tarımın

Esasları ve Uygulanmasına İlişkin Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik”

ile revize edilmiştir. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı konu ile ilgili yetkili kamu kurumudur.

Organik ürünler üretim ve ticareti özel düzenlemeler gerektirmekte, bu düzenlemelerin

de uluslararası bazda kabul görmüş kontrol ve sertifikasyon kuruluşlarınca kontrol edilmesi

gerekmektedir. Ülkemizde Tarım ve Köyişleri Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş 13

kontrol ve sertifikasyon firması faaliyet göstermektedir. Bunlardan 7’si AB ülkelerinde

faaliyet gösteren firmaların Türkiye temsilcilikleri olup, diğerleri Türk firmalarıdır. 

1.2. TÜRKİYE'NİN DIŞ TİCARETİ 

  Diğer ülkelerde olduğu gibi henüz ülkemizde de organik tarım ürünleri dış ticaretine

ilişkin istatistiksel altyapı oluşturulamamıştır. Bahsedilen nedenle, ihracata ait istatistiki

değerler ancak Ege İhracatçı Birlikleri kayıtlarından izlenebilmektedir. Buradan hareketle

ihracatçı firmalarımızın organik tarım ürünlerini ihraç ederken söz konusu ürün grubunun

ihracatının kayda bağlı olduğunu göz önünde bulundurmaları ve ilgili İhracatçı Birliğine kayıt

yaptırmaları önem arz etmektedir.

 

  Tarım ve Köyişleri Bakanlığı tarafından açıklanan üretim istatistikleri ile Ege İhracatçı

Birlikleri tarafından açıklanan dış ticaret istatistikleri arasında önemli bir farklılık

görülmektedir. Bahsedilen istatistiksel farklılık aşağıdaki nedenlerden kaynaklanmaktadır.

· Tarım ve Köyişleri Bakanlığı tarafından açıklanan istatistiki veriler işlenmemiş ürün

değerlerini yansıtmaktadır.

· Ege İhracatçı Birlikleri`nce açıklanan istatistik değerler ise işlenmiş ürün (yaş,

kurutulmuş, dondurulmuş ve diğer şekillerde işlenmiş ürün) değerlerini

yansıtmaktadır.

· Organik tarım ürünlerinin bir kısmı yurtiçi tüketime sunulmakta, dolayısıyla Ege

İhracatçı Birlikleri kayıtlarında yer almamaktadır.

·Organik tarım ürünleri ihracatının kayda bağlı olmasına karşın firmalarımız zaman

zaman kayıt yaptırmamaktadır.

  Ayrıca, Dünyada ve ülkemizde konvansiyonel ürünler ticaretinin izlenmesine imkan

sağlayan'' Armonize Sınıflandırma Sistemi''nin organik tarım ürünleri için

oluşturulmamış olması tüm dünyada organik tarım ürünleri ticaret istatistiklerinin

izlenmesini güçleştiren bir diğer önemli faktör olarak karşımıza çıkmaktadır.

  1985-86 yıllarında kuru üzüm, kuru incir, kuru kayısı ihracata konu olan organik tarım

ürünleri iken, günümüzde sektör ve ürün yelpazesi genişlemiştir. Organik ürünler üretim ve

ihracatı sert kabuklu ve kuru meyveler, dondurulmuş meyve ve sebzeler, yaş meyveler ve

sebzeler, baharatlar ve bakliyat sektörlerinde yoğunlaşmış olup, gülsuyu, gülyağı, zeytinyağı,

pamuk ve tekstil ürünleri üretimi ve ihracatı gerçekleştirilen diğer organik ürünler olmuştur.

İhracat yapılan ülke sayısı 33 olup, AB ülkeleri en önemli ihraç pazarlarımızı

oluşturmaktadır. AB ülkeleri dışında, Kuzey Avrupa ülkeleri, ABD, Kanada ve Uzakdoğu

ülkeleri dikkat çeken potansiyel pazar görünümündedir.

  Tarım ve Köyişleri Bakanlığı’nca yayımlanan yönetmeliğe ilave olarak ekolojik

ürünler ihracatını belirli bir disipline kavuşturmak ve altyapısını hazırlamak amacıyla

6.1.1996 tarih ve 22515 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan İhracat Yönetmeliği eki Kayda

Bağlı İhracat Listesi’nin 7. Maddesi çerçevesinde ekolojik ürünlerin ihracatı kayda

bağlanmıştır. Ege İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliği söz konusu ürünlerin kayıt ve

ihracatına yönelik işlemlerde Koordinatör Birlik olarak tayin edilmiştir.

  Pek çok ülkede olduğu gibi ülkemizde de organik ürün dış ticaret istatistiklerini

tutmak üzere geliştirilmiş bir sistem olmadığı için, yapılan ihracatın tamamı istatistiklere

yansımamaktadır. Gerçekte ihracatımızın daha fazla olduğu düşünülmektedir.

Etiketler : organik ürünler , organik ürünler ihracatı ,Türkiye nin organik ürünler ihracatı ,organik ürünler pazarı , organik ürünler dış ticaret