TİCARİ TERİMLER, GÜMRÜK, E-TİCARET VE
TAŞIMACILIK ,LOJİSTİK TERİMLERİ SÖZLÜKLERİ

İHRACAT TERİMLERİ SÖZLÜĞÜ

Açık Sigorta Politikası – Deniz Sigorta firması her türlü aksiliği ödeyeceğine dair garanti veriyor, buna

teslimatın geç yapılması da dahil.

Açık Hesap - Güvenilir bir banka yaptığın ticaret hacminin çok daha üstünde kredi alabilme ya da

bankanın size kefil olabilmesi. Bu tür avantajlara sahip kişiler veya kurumlara uluslar arası ticarette

çok rahat ederler.

Aktarılmış nakliye – Tazminat olarak ihraç malların nakliyesini yapan bağımsız bir iş koludur.

Alıcı acenta – Satın alan acenta.

Alım Kağıtları – Nakliye ücretlerini tahsil etmek için alıcıya teslim edilen belgelerdir (ticari fatura,

konşimento, vb.)

Arbitraj – Döviz, stok, bono ve diğer ticari malları bir marketten alıp, hemen bir diğer markette daha

pahalıya satma işlemi.

Asya Doları – Asya ve Pasifik havzasına yatırılmış olan Amerikan dolarları.

Avrupa doları – Amerika dışındaki bankalara yatmış olan(genellikle Avrupa bankalarına) Amerikan

dolarlarına denir.

Belgeler için ödeme – Mal alımında transfer belgeleri için yapılan nakit ödemedir.

Belgesel Taslak – Belgelerin iliştirildiği taslaktır.

Brüt ağırlık – Bir nakliyede malların ambalajıyla birlikte toplam ağırlığıdır.

Çevrilebilir Para Birimi – İstendiğinde alınıp satılabilen para birimidir.

Dağıtıcı– Bir üreticinin mallarını direk olarak satan ve hizmeti veren yabancı acentadır.

Denetleme sertifikası – Alınan malın nakliyesinden hemen önce iyi koşulda olduğunu gösteren

sertifikadır.

Depo Belgesi – Ürünün hangi koşulda nasıl saklandığını gösteren belge.

Devalüasyon – Bir ülke para biriminin diğer ülke para birimleri karşısında resmi olarak değerinin

düşmesidir.Örnek olarak Amerikan doları, Fransız frangı karşısında devalue olmuşsa,eskisine kıyasla

bir Amerikan doları daha az Fransız frangına eşdeğer olur.

Döviz kuru – Bir para biriminin diğer bir para birimi karşısındaki değeridir.

Duruma özel ihracat lisansı – Belirli ticari malların ihracatı için hükümet tarafından hazırlanmış izin

belgesidir.Bu lisans özel bir işlem veya belirli bir zaman diliminde yapılması gereken ihracat içindir.

Erken ödeme – Teslimat yapılmadan önce mallar için yapılan erken ödemedir.Bu metot genelde küçük

çaplı alımlarda kullanılır.

Ertelenmiş ödeme kredisi – İhracatçının nakliye belgelerini sunmasından sonar ödemeyi sağlayan

kredi mektubu

Eximbank – İhracat ithalat bankası

Fiyat ve Nakliye – Mallar için verilen fiyatın ve nakliye ücretinin belirlenen toplam fiyata dahil

olduğunu belirten terimdir.Alıcı da buna göre sigorta ücretini yatırır.

FOB (Free on board) – Uluslararası taşınan malların taşınacakları taşıt (alıcı için veya alıcı tarafından

ayarlanmış olabilir)üzerine yüklenme ücretlerinin daha önce belirlenmiş olan fiyata dahil olduğunu

belirten ücretlendirme terimidir.

Genel ihracat lisansı – Duruma özel ihracat lisansı gerekmediğinde kullanılan, çeşitli ticaret

lisanslarından herhangi biri.Bu lisansla yapılan gemi taşımacılığında özel bir resmi veya yazılı izin

gerekmez.

Geri çevrilemez kredi mektubu – Tüm gerekli koşullar sağlandığı takdirde bankanın ödemenin

bankatarafından garantilendiği kredi mektubudur.

Geri ödeme – İthal edilmiş malzemeler veya hammaddelerle üretilmiş ve daha sonra ihraç edilmiş

giyim eşyaları üzerinden kesilen gümrük vergisinin, 99% una kadar olan kısmı geri ödenir.

Göndermek - Yükleme veya boşaltma işlemi taşıma aracını kiralayan kişi tarafından vaktinden önce

bitirilirse, aracın sahibi tarafından kiracıya verilen paradır.

Gümrük – Bir ülkenin ihracat ve ithalat gümrük vergilerini toplamak üzere oluşturulmuş otoritedir.Bu

tür toplama işlemlerini yapmak için gereken prosedürlerde de kullanılan bir terimdir.

Gümrük Antreposu – Gümrük görevlileri tarafından yetkilendirilmiş ve uzaklaştırılana kadar ödemeleri

ertelenmiş olan malların saklandığı depodur.

Gümrük komisyoncusu – Gümrüğe mal getirmek veya bulunan malları temizlemekle görevli,lisanslı

şahıs veya firma.

Gümrük vergisi – Bir ülkenin gümrük birimi tarafından ithal mallar üzerine konulan vergidir.Genellikle

malın değerine , ağırlığına, kalitesine ve diğer faktörlere göre belirlenir.

Hata Konşimentosu – Malların teslim alındığında hasarlı olduğunu bildiren makbuzdur.

Hava İrsaliyesi – Belli bir varış noktasına nakledilen malların hem yurt içi hem yurt dışı uçuşlarını

kapsayan konşimentodur. Bu hava taşımacılığında, nakliyeci için, listelenmiş olan malları aldığını kabul

ettiği ve malları daha önce belirlenmiş olan havaalanına sevk edeceğini bildiren makbuzdur.

İhracat Komisyoncusu – Alıcıları ve satıcıları belli bir ücret karşılığında bir araya getiren ancak satış

işlemlerinde rol almayan kişi veya şirkettir.

İhracat Komisyon Birimi – Yabancı bir alıcı için belli bir komisyon karşılığında satın alma acentası

rolünü üstlenen organizasyondur.

İhracat Lisansı – Belirli malların belirli  yerlere ihracatına izin veren hükümet belgesidir.

İhracat ticari şirketi – İhracat yönetim şirketinin bir benzeridir.

İhracat yönetim şirketi – Birçok üretici için ihracat departmanı görevini üstlenen özel bir kuruluştur.Bu

işlem ya ürünlerin adını alarak veya belirli bir komisyon veya maaş karşılığında şirketin ihracat işlerini

onlar adına yürüterek olur.

İndirim – Bir malı yurt içinde satılan fiyatının altında yurt dışında satmak veya üretim ve nakliye

tutarlarının altında bir fiyata satmak.

İthalat lisansı – Ticari malların bir diğer ülkeye götürülüp satılmasına izin veren,hükümet tarafından

hazırlanmış belgedir.

Kabul - Bu terimin konuyla alakalı birkaç anlamı bulunur:

(1) Havale alan kişinin vadesi geldiğinde ödemeyi koşulsuz olarak kabul    ettiği zaman poliçesi (veya

kambiyo faturası).Poliçe öncelikle kabul i çin sunulmalıdır.Havale alan kişi, ödeme için “kabul eden”    

konumuna geçer.”Kabul ettim” ibaresi, ödeme yeri ve zamanı   poliçede belirtilmelidir.

(2) Havale alan kişinin poliçeyi alması ve vadesi geldiğinde gerekli    miktarı ödeme zorunluluğuna

girmesi.

(3) Genel olarak,belirli koşullar altında mal almak için yapılmış         anlaşma.Belirli koşullar ve belirli

bir fiyat üzerinden mal almak için        yapılmış anlaşma.

Kambiyo izni – İthalatçı firmanın zaman zaman diğer ülkedeki satıcıya ödeme yapabilmesi için, kendi

para birimini diğer ülkenin para birimine çevirmesi gerekir.Bunun için hükümetten alınan izindir.

Kara Konşimentosu – Mallar ihracatçının yurtdışı taşımacısına getirilirken kullanılan

konşimentodur.Bazı durumlarda genel konşimento kullanılsa da genellikle hem karasal konşimento

hem de deniz konşimentosu hazırlanması gerekir.

Kar Eden – Lehine kredi mektubu yayımlanan veya taslak çizilen kişi.

Karnet – Hamiline elinde bulundurduğu malları geçici olarak ödemelerini yapmadan yurt dışına (bir

sergi veya gösteri için) çıkarma imkanını sağlayan gümrük belgesidir.

Karşılıklı Ticaret - Yabancı bir ülke tarafından tamamı ya da bir bölümü ödenmiş olan malların satışıdır.

Kenar Kısım-  Geminin yan tarafıdır.Geminin yan tarafında taşınacak olan mallar, nakil gemilerinin

rahatça yükleyebilecekleri şekilde limana yerleştirilirler.

Komisyon acentası – Bak. satın alma acentası

Konsolosluk deklarasyonu – Başka bir ülke konsolosluğuna yapılan resmi bildiridir.Nakliye edilecek

malları tanımlar.

Konsolosluk faturası – Bazı yabancı konsolosluklar tarafından istenen bir belgedir,malların nakliye

şeklini tanımlar ve ihracatçı,acenta ve nakliyenin değeri hakkında bilgi verir.Başka bir ülkenin

konsolosluk görevlisi tarafından onaylanarak, o ülkenin gümrük görevlileri tarafından malların

değerini, kalitesini ve diğer özelliklerini belirtir.

Konşimento – Nakliyeci ile taşımacı firma arasında hangi malların daha önceden belirlenmiş olan

kontrattaki fiyatlar üzerinden taşınacağını bildiren belgedir.

Koruyucu Gümrük - Haksız şekilde sübvanse edilmiş mallara karşılık koyulan zorunlu gümrüktür.

Kota – Bir malın o ülkeye belli bir miktar alına bileceğini belirleyen yasal kurallar.

Köken sertifikası – Bazı yabancı ülkeler tarafından istenilen, alımlarda fiyat tarifesi için,belirli malların

kaynağının hangi ülke olduğunu gösteren belgedir.

Kredi mektubu (Akreditif) – Banka tarafından, mal alıcının talimatları doğrultusunda hazırlanan,

malları satan kişinin belirli koşullar altında bankadan belirli miktarda para çekmesine izin veren

belgedir. 

Kredi riski sigortası – Nakliyesi yapılmış malların ücretlerinin ödenmemesi durumunda ortaya çıkan

riskleri kapsamak için düzenlenmiş sigortadır.

Lisanslama – Bir ürünün üreticilerinin(veya bir teknoloji ya da bir marka üzerindeki öncelik haklarına

sahip olan bir şirketin), bir başka gruba ya da şahısa, o ürünü üretme hakkını (veya kullanma

hakkını) vermesidir.Karşılığında özel telif hakkı anlaşması veya ayrı bir ödeme yapılır.

Muhabir Banka – Kendi ülkesinde bir yabancı ülke bankasının işlerini halleden bankadır.

Okyanus Taşımacılığı Fişi - Okyanus üzerinde taşımacılık yapabileceğine dair Uluslararası Taşımacılık

Birliğinden verilen belge.

Onaylanmış kredi mektubu – Yabancı bir banka tarafından yazılmış, yurt içinde bir banka tarafından

geçerliliği kabul edilmiş kredi mektubudur.Eğer yabancı alıcı veya yabancı banka yükümlülüklerini

yerine getirmese bile, yerli bankanın, ihracatçının ödeme koşullarını güvence altına alan onaylanmış

kredi mektubudur.

Ortak taşıyıcı – Tazminat için kişileri veya malları taşıyan şahıs, ortaklık veya şirkete denir.

Ödeme emri – Alacaklı olan kişinin verecek olan kişiye resmi olmayan ödeme talimatıdır.Belirli

miktarda para , daha önce belirlenmiş veya belirlenecek bir tarihte ödenecektir.

Ödenmiş ve sigortalanmış taşıma – Taşıma ücretinin veya taşıma ve sigorta ücretlerinin birlikte daha

önce belirlenmiş hedef yer için yatırılmasını ücretlendirilen terimdir. Eğer taşıma şekli deniz yolu ile

yapılmıyorsa ödenmiş taşıma,”ücret ve nakliye” terimi yerine ; ödenmiş ve sigortalanmış taşıma da

“ücret,sigorta ve nakliye” terimi yerine kullanılır.

Paketleme Listesi – Bu liste ürünün neyden yapıldığı, neler içerdiği, nasıl yükleme yapılacağı ve

benzeri bilgileri içermektedir.

Parti Kiralama – Özel bir formda hazırlanmış yazılı kontrattır. Nakliye aracının sahibi ile bu aracın

tamamını veya bir bölümünü kiralayan kişi arasında imzalanır. Kontrat genellikle nakliye ücretlerini ve

bu nakliye işleminde kullanılacak olan limanları içerir.

 Peşin Dokümanları – Yükleme belgelerinin güvenliği üzerine yapılan borçlanma

Politik Risk – İhracat finansında temel sorun iki para birimi arasında alacağınız ücretin azalmasıdır.

Bazı önemli durumlarda savaş, istila, darbe gibi durumlarda bu tarz politik riskler daha da

büyümektedir

 Proforma Fatura – Tedarikçinin malın nasıl gideceğini, alıcıya mal hakkında tür ve miktar hakkında

bilgileri verdiği ve değerinin ne kadar olduğunu gösterdiği belge.

 Rezervasyon – Bir malın kabulü ve taşınması için şirketle yapılan anlaşmadır.

 Rıhtım Sigortası - Rıhtımda bekleyen gemilere ve içlerindeki yüklere uygulanan bir tür sigorta.

 Serbest Çıkış - Malların taşındığı aracı kiralayan kişinin, malların yükleme ücretlerinden sorumlu

olduğunu belirten ücretlendirme terimidir.

 Serbest Dolaşım – Malları hedef noktaya taşınacakları aracın yanına getirmek için ekstra ücret

alınmayacağını,bunun daha önce belirtilen fiyata dahil olduğunu belirten ücretlendirme terimidir.

 Serbest Giriş – Malların taşındığı aracı kiralayan kişinin, malların yükleme ve boşaltma ücretlerinden

sorumlu olduğunu belirten ücretlendirme terimidir.

 Serbest liman – Malların yasal olarak gümrük vergisi ödenmeden getirilebileceği alanlardır.

 Serbest ticaret bölgesi – Bir ülkenin hükümeti tarafından belirlenen, yasaklanmamış olan malların

gümrüksüz olarak sokulabileceği limandır.Mallar bu bölge içinde depolanabilir,sergilenebilir veya

üretim için kullanılabilir ve gümrük vergisi ödenmeden tekrar ihraç edilebilir.Bu mallardan gümrük

vergisi alınması, ancak malların bu bölgeden, gümrük vergisi alınan başka bir bölgeye nakledilmesi ile

olur. 

 Sevkıyat – Malların ihracatçıdan bir acentaya getirilmesi işlemidir.Acentanın malları ihracatçı adına

satması ön koşuldur.Acenta malları satana kadar mallar ihracatçının ismiyle işlem görür.Acenta sattığı

mallar üzerinden komisyon alır.

 Siparişle ödeme – Alıcının malın siparişini vermesiyle birlikte ödemeyi yapmasıdır.

 Standart Endüstriyel Kodlama – Uluslar arası Anlaşmalara göre ürünlere verilen standart kodlar. Bu

sayede ürünün sınıfı ve alanı belli olur. 

 Takas – Para kullanılmaksızın bir malın bir diğeriyle değiştirilmesidir.Takas, para birimi kolayca

değiştirilemeyen ülkeler için önemli bir ticaret koludur.

 Tavsiye Bankası – İhracatçının ülkesinde faaliyet gösteren bankadır.Başka bir ülke bankası adına

yazılan kredi mektupları ile ilgilenir, ihracatçı firmaya kredinin kendi lehlerine açıldığını

bildirir.Banka,ödeme sorumluluğuna girmek zorunda olmadan, ihracatçıyı kredi mektubu konusunda

detaylı bir şekilde bilgilendirir.

 Tavsiye kapasitesi – Nakliyeci acentanın veya temsilcisinin, grubun onayı olmadan kesin kararlar

veremeyeceğini belirten terimdir.

 Temiz Konşimentosu – Taşıyıcı tarafından hazırlanan, getirdiği malların iyi durumda

olduğunu,herhangi bir zarar görmediklerini bildiren makbuzdur.

 Temiz Taslak – Üzerine hiçbir belge iliştirilmemiş taslaktır.

 Ticaret dengesi – Bir ülkenin toplam ihracat ve ithalatı arasındaki farktır.Eğer ihracat ithalattan fazla

ise istenilen ticaret dengesi kurulmuştur, değil de ticaret açığı var denilir.

 Ticari Ateşe – Kendi ülkesindeki elçilikte bulunan görevliler konusunda uzmandır.

 Ticari fatura – Yüklenmiş olan malların listesidir.Genellikle ihracatçının alım kağıtları üzerinden yapılır.

 Ticari tarifeler üzerine genel anlaşma - İmzalayan ülkeler arasındaki ticari zorlukları azaltmak ve

ticaret hacmini yükseltmek amacıyla hazırlanmış çok yönlü bir anlaşmadır.

Uyumsuzluk – Sunulan belgeler, kredi mektubuna uymuyorsa buna uyumsuzluk denir.

 Ücret, Sigorta, Nakliye – Ücret, sigorta ve nakliyenin daha önceden belirlenmiş olan fiyata dahil

olduğunu gösteren bir ücretlendirme terimidir.

 Üretim sertifikası – Üreticinin, malları, alıcının gelip götürmesi için hazır hale getirdiğini gösteren

belgedir.(Genelde noter onaylıdır)

 Valorem – Değere göre

 Yabancı kambiyo – Yabancı bir ülkenin döviz veya kredi belgesidir.Döviz alış ve satışlarını da içerir.

 Yabancı satış acentası – Yerli üreticinin yurt dışındaki temsilciliğini yapan kişi veya şirkettir.Üretici için

yurt dışında satış imkanlarını araştırır.

 Zorlayıcı neden – Denizcilik kontratlarında bulunan standart bir maddedir.Deprem, sel, savaş gibi

elde olmayan nedenlerden dolayı yükümlülükler yerine getirilmediği takdirde, kişiler otomatik olarak 

bu yükümlülüklerinden muaf sayılırlar. 

ETİKETLER : ticari terimler ,gümrük terimleri , e-ticaret terimleri, lojistik terimleri ,açık hesap nedir , arbitraj nedir,
genel ihracat lisansı nedir ,zorlayı neden nedir ,ticari fatura nedir ,konsolosluk faturası ,kabul kredisi,konşimento nedir ,ihracat komisyoncusu