TEKNİK TEKSTİLLER İHRACATI
ÜRÜNÜN TANIMI
Teknik tekstillerin tanımı konusunda en fazla kabul gören tanımlama “The Textile Institute”
tarafından yapılan tanımlamadır. “The Textile Institute” tarafından yayınlanan “Textile
Terms and Definitions” adlı yayında teknik tekstiller, estetik veya dekoratif özelliklerinden
ziyade, esasen sahip oldukları teknik ve performans özellikleri için imal edilen tekstil
malzemeleri ve ürünleri olarak tanımlanmaktadır.
Teknik tekstillerin son kullanım alanlarına göre sınıflandırılması konusunda en kapsamlı ve
kabul görmüş çalışma Alman fuar organizatörü Messe Frankfurt tarafından yapılmıştır.
Adı geçen firma tarafından son kullanıma yönelik olarak yapılan sınıflandırmada teknik
tekstiller 12 ana gruba ayrılmıştır.
Bu gruplar:
Teknik tekstillerin 12 grupta toplanan bu kullanım alanlarının ayrıntıları son derece geniştir.
Ayrıca, her geçen gün yeni kullanım alanları keşfedilmekte ve yeni teknik tekstil ürünleri
geliştirilmektedir.
Tekstil ve hazır giyim ürünleri başlangıçta sadece örtünme, barınma ve dekorasyon
amacıyla kullanılır iken, günümüzde giysiler, havadaki ısı değişikliklerine göre vücuda
sıcaklık veya serinlik hissi verebilmekte, bazı giysiler 24 saat boyunca nabız, tansiyon,
kalp atışı gibi yaklaşık 30 hayati göstergeyi doktora veya sağlık merkezine gitmeye gerek
kalmadan ölçebilmekte ve bunları ilgili yerlere aktarabilmektedir. Ayrıca ter tutmayan,
nefes alabilen ve yanmaz kumaşlar, mobil telefon ya da mp3 çalarla birleştirilerek müzik
dinlemeye ve iletişim kurmaya olanak sağlayan ve stresi azaltan giysiler, uyumak üzere
olan sürücüleri uyandıran araba koltukları, kalp atışlarını dinleyen yatak çarşafları, oda
sıcaklığına göre renk değiştiren dokumalar, çelikten 15 kat daha dayanıklı elyaflar gibi çok
sayıda yenilikçi ürün geliştirilmiştir. Bu ürünlerin bir kısmının ticareti yapılırken, bir kısmı
henüz deneme üretimi aşamasındadır.
Teknik tekstil sektörü, son yıllarda kaydettiği büyüme oranıyla, tekstil ve konfeksiyon
sanayiinin önemli bir bölümünü oluşturmaya başlamıştır. Sektör, tekstil endüstrisinin en
dinamik ve en ümit verici alanı olarak görülmektedir. Gün geçtikçe bu alanda yeni ürünler,
yeni süreçler, yeni malzemeler üretilerek pazara sunulmaktadır ve ürünlerin kullanım alanı
itibarıyla çok geniş olan bir sektördür. Teknik tekstiller yeni ürünlerin keşfi, yeni ihtiyaçları
karşılaması ve geleneksel ürün ve malzemelerin yerine ikame edilmesi nedeniyle, büyük
potansiyel arz etmektedir. Bu pazarın gerek toplamda gerekse de kullanım alanlarına göre
alt gruplar itibarıyla geleneksel tekstil ürünlerinden daha fazla büyümesi beklenmektedir.
Teknik tekstil sektörü daha çok bir ara sektör konumundadır. Sektörün gelişimi inşaat, taşıt
araçları, diğer imalat sanayi, tarım ve sağlık alanındaki gelişmelere ve bu sektörlerin
ihtiyaçlarına bağlıdır. Teknik tekstiller alanında faaliyet gösteren veya gösterecek firmaların
başarısında tedarikçileri oldukları veya ürünlerini kullanan diğer sektörlerdeki gelişmeler
önemli bir faktördür. Teknik tekstillerin önemindeki artış, genelde yapay elyaftaki
gelişmelerle yakından bağlantılıdır. Dolayısıyla pazar, özellikle dayanıklılığı ve performansı
yüksek sentetik elyafların kullanıma elverişliliği ile büyümektedir. Tüm elyaf tüketimi göz
önüne alındığında teknik tekstillerin dokumanın egemenliğinde olduğu gözlenmektedir.
Sektördeki ürünlerin tamamının tarife cetvelinde tespit edilememesi nedeniyle sektörün
kesin dış ticaret verileri derlenememektedir. Bununla birlikte, ülkemizin 2011 yılı ihracatı
1,6 milyar doların üzerinde olduğu tahmin edilmektedir. Ülkemizin teknik tekstil üretiminde
en güçlü olduğu ürün grubu bigbag olarak adlandırılan dayanıklı çuvallardır. Ülkemiz bu
ürün grubunun üretiminde ve ihracatında dünyada Çin’den sonra ikinci sırada yer
almaktadır. Bu ürünü, emdirilmiş dokunmamış mensucat, naylon, polyamid, polyseter vb.
esaslı iç-dış lastiği mensucatı, plastik emdirilmiş-sıvanmış-kaplanmış mensucat ve kara
taşıtları için emniyet kemerleri takip etmektedir. Bu çerçevede, sektör ihracatının ilk beş
kalemi toplam teknik tekstil ihracatımızın yarısını oluşturmakta, ilk on ürün ise %82’sini
oluşturmaktadır. Bu itibarla, sektör ihracatımızda belli bir yoğunlaşma göze çarpmaktadır.
Dolayısıyla, sektörde rekabetçiliğin korunabilmesini ve artırılabilmesini teminen ürün
farklılaştırması önem arz etmektedir.
Ülkemizin 2010 yılında 1,3 milyar dolarlık teknik tekstil ihraçtı gerçekleştirmiştir. En son
açıklanan TÜİK verilerine göre ise 2011 yılında sektör ihracatı 2010 yılına göre %21
oranında artarak 1,6 milyar doların üzerinde gerçekleşmiştir.
Ülkesel bazda teknik tekstil ihracatımız incelendiğinde ise, sırasıyla, Almanya (%11),
Fransa (%10), Rusya (%5), İtalya (%5), ve ABD (%4) gelmektedir. Adı geçen beş ülkeye
toplam sektör ihracatımızın yaklaşık %40’lık bölümü yapılmaktadır. Toplam sektör
ihracatımızın yarısından fazlası ise ilk on ülkeye yapılmaktadır.
İthalat
Ülkemizin teknik tekstil ithalatı 2011 yılı ihracat rakamlarında olduğu gibi 1,5 milyar doların
üzerindedir. Söz konusu dönemde emdirilmiş dokunmamış mensucat (nonwoven) yaklaşık
313 milyon dolar ile ülkemizin en büyük teknik tekstil ithalat kalemi olmuştur. Bahse konu
ürün sektör ithalatının yaklaşık %19’unu teşkil etmektedir. Bu ürünü sırasıyla, plastik
emdirilmiş-sıvanmış-kaplanmış mensucat, kara taşıtlarının hava ile şişmeli hava yastıkları,
plastik, kauçuk sıvanmış, emdirilmiş elyaftan hazır giyim eşyası takip etmektedir. Adı
geçen dört ürün grubu toplam teknik tekstil ithalatımızın yaklaşık %50’sini oluşturmaktadır.
Ülkemizin teknik tekstil tedarikçileri incelendiğinde ise, ilk sırada Çin yer almakta olup, bu
ülkeyi Almanya ve İtalya takip etmektedir. 2011 yılı itibarıyla, sektör ithalatımızın
yarısından fazlası adı geçen ülkelere yapılmaktadır. 2010 yılında Çin sektör ithalatımızın
%25,5’ini karşılarken, 2011 yılında bu oran yaklaşık %33 düzeyine yükselmiştir. Söz
konusu dönemde ülkemizin Çin’den ithalatı 2010 yılına göre %59 oranında artmıştır.
DÜNYA TEKNİK TEKSTİL TİCARETİ
Dünya teknik tekstil üretimi ve tüketiminin büyük çoğunluğu Kuzey Amerika, Batı Avrupa
ve Japonya’da gerçekleştirilmektedir. Bu ülkelerde teknik tekstillerin üretimi ve tekstil ve
hazır giyim endüstrisinin içinde önemli bir paya sahiptir. Teknik tekstillerin bu ülkelerde
geleneksel tekstil ve hazır giyim sanayisindeki payı sürekli artmaktadır.
Teknik tekstillerin üretiminde emek maliyetlerinin toplam maliyet içindeki payının düşük
olması, büyük oranda ar-ge gerektirmesi, sektörün sermaye yoğun bir sektör olması
nedeniyle az gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin bu sektörde dünya ticaretinden aldıkları
pay tekstil ve hazır giyim sanayisine göre oldukça düşüktür. Teknik tekstillerin çeşitli
alanlarda daha kullanışlı olması, birçok yeni ihtiyacı karşılaması ve yüksek performans
özellikleri gibi nedenlerden dolayı bu ürünlerin gelişmekte olan ülkelerde de tüketiminin
artması beklenmektedir.
Gelişmiş birçok ülkede teknik tekstiller, toplam tekstil üretimi içerisinde önemli bir paya
ulaşmıştır. Japonya teknik tekstillerin toplam tekstil üretimi içerisindeki payı bakımından
dünya lideri konumundadır. Avrupa Birliği toplam tekstil ve hazır giyim üretiminin yaklaşık
%22’sini teknik tekstiller oluşturmaktadır. Almanya’da geleneksel tekstil ve hazır giyim
üretimi toplam tekstil ve hazır giyim üretimi içindeki payı %30’un altına, ev tekstili üretimi
yaklaşık %30’a düşerken teknik tekstillerin üretiminin toplam tekstil ve hazır giyim sektörü
içindeki payı %40’ı aşmıştır.
Teknik tekstil ürünleri kendi içerisinde katma değeri yüksek ve gelecek vaat eden ürün
gruplarının yanında çadır ve yelken bezi gibi katma değeri düşük, pazar payı belli bir
doygunluğa ulaşmış ve pazar değeri sınırlı oranda artması beklenen alt sektörleri de
içermektedir. Jeo-tekstiller, taşımacılık tekstilleri, hijyen ve tıbbi teknik tekstilleri, tekstil
takviyeli kompozitler, yüksek performanslı elyaflar, akıllı tekstiller, koruyucu giysiler, bina
ve inşaat teknik tekstilleri ve tarım teknik tekstilleri yüksek büyüme beklenen ürün
gruplarıdır.
Teknik tekstil ürünlerinin tarife cetvelinde tam olarak belirlenememesi nedeniyle, sektörün
kesin dış ticaret verileri temin edilememektedir. Bununla birlikte, dünya tekstil ticaretinin
2010 yılı itibarıyla yaklaşık 100 milyar dolar seviyesinde olduğu tahmin edilmektedir.
Dünya teknik tekstil ihracatında %21’lik pay ile Çin ilk sırada gelmekte olup, bu ülkeyi
sırasıyla Almanya (%9,4), ABD (%8,5), Belçika (%5,2), İtalya (%4,5) ve Japonya (%3,5)
takip etmektedir. Ülkemiz ise 2010 yılı itibarıyla 20. sırada gelmekte olup, dünya
ihracatından yalnızca %1,4’lük bir pay almaktadır.
Yukarıdaki tablodan da görüleceği üzere, teknik tekstil ihracatında olduğu gibi ithalatında
da Kuzey Amerika ve Batı Avrupa ülkelerinin ön plana çıktığı gözlemlenmektedir. Sektör
ithalatında ilk sırayı %13’lük pay ile ABD almakta olup, bu ülkeyi, %8,3 ile Almanya, %6 ile
Çin, %5 ile Fransa ve %4 ile Japonya izlemektedir. Ülkemizi ise dünya ithalatından %1,5
pay alarak 18. sırada yer almaktadır.
Ürün bazında en fazla ithalatı yapılan teknik tekstil ürünleri incelendiğinde sırasıyla;
dokunmamış mensucat (nonwoven) (%12,8), cam lifleri ve yünü (%11,4), plastik
emdirilmiş-sıvanmış-kaplanmış mensucat (%9,5), plastik-kauçuk sıvanmış-emdirilmiş
elyaftan hazır giyim eşyası (%7,7) ve kara taşıtları için hava yastıkları aksam ve parçaları
(%7,3) gelmektedir.
ETİKETLER : teknik tekstil nedir , dünyada teknik tekstil üretimi , teknik tekstil ihracatı,teknik tekstil sektörü