HUBUBAT İHRACATI

ÜRÜNLERİN TANIMI

Hububat grubu ürünler dünyada stratejik önemi en yüksek olan ürünler olup ilk çağlardan

beri insanlar tarafından kültürü yapılarak üretilen besin grubudur. Beslenme açısından en

önemli bitkisel ürünler olan hububat kapsamında buğday, mısır, pirinç,arpa, yulaf, çavdar,

darılar ve diğer hububatlar yer almaktadır. Uluslararası ticarette armonize sistem

sınıflandırmasında 10 ana pozisyonunda SITC sınıflandırmasında da 04 pozisyonunda yer

almaktadır. 

Ürünler itibariyle hububatın dış ticaret sınıflandırması şu şekildedir:

Armonize Sisteme göre

1001 Buğday

1002 Çavdar

1003 Arpa

1004 Yulaf

1005 Mısır

1006 Pirinç

1007 Tane darı(Koca darı)

1008 Kara buğday, kum ve cin darı, diğer hububatlar

SITC Sınıflandırmasına göre

041 Buğday

041 Pirinç

042 Arpa

043 Mısır

044 Diğer Hububatlar 

TÜRKİYE ÜRETİMİ 

Ülkemiz hububat üretim potansiyeli yüksek olan ülkeler arasında yer almakta olup,

hububat üretimi tarımsal üretimimizde büyük önem taşımaktadır. Ülkemizde üretilen

bitkisel ürünler içerisinde en fazla ekiliş alanlarına sahip olan ürün grubu hububatlardır.

Tarımsal üretime elverişli alanların yarısına yakın kısmında hububat tarımı yapılmaktadır.

2010 yılı itibariyle ülkemizde hububat üretimine tahsis edilen alanlar 12 milyon hektar

civarında olup, hububat ekiliş alanlarının % 67’sinde buğday, % 25’inde arpa, % 5’inde de

mısır tarımı yapılmaktadır. Diğer hububat ürünlerine tahsis edilen arazı miktarı ise

toplamda % 3’lük bir paya sahip bulunmaktadır.

Ülkemiz hububat üretimi 2010 yılında tahminen 32,7 milyon ton olarak gerçekleşmiştir.

Üretim alanlarında 2010 yılında 2009 yılına göre %0,4 oranında artış olmasına karşın

olumlu geçen iklim koşulları nedeniyle 2011 yılında hububat üretimi 2010 yılına gore

yaklaşık % 8 oranında artarak 35,2 milyon tona yükselmiştir.

Ülkemizde bitkisel ürünler içerisinde en önemli yeri tutan hububat grubu ürünlerin

üretiminde en önemli yeri % 62’ lik paya sahip olan buğday almakta, buğdayı sırasıyla

arpa, mısır ve çeltik takip etmektedir.

Son yıllarda ülkemiz hububat sektöründe en önemli üretim artışları mısır ve pirinç

üretiminde gerçekleşmiştir. Üretimi artırıcı tedbirler sayesinde mısır üretimimiz 2011

yılında 4,2 milyon ton ve pirinç üretimimiz ise 900 bin ton ile maksimum düzeylerde

gerçekleşmiştir.

Türkiye Hububat Üretimi (1000 Ton)

Yıllar Toplam Buğday Arpa Çavdar Yulaf Mısır Çeltik Diğer

1995 28.084 18.000 7.500 240 250 1.900 150 44
 

1996 29.231 18.500 8.000 245 275 2.000 168 43
 

1997 29.651 18.650 8.200 235 280 2.080 165 41
 

1998 33.061 21.000 9.000 232 310 2.300 189 30
 

1999 28.752 18.000 7 700 233 290 2.297 204 28
 

2000 32.109 21.000 8 000 260 314 2.300 210 25
 

2001 29.441 19.000 7 500 220 265 2.200 230 26
 

2002 31.810 21.000 7 500 235 290 2.500 255 40
 

2003 30.658 19.000 8 100 240 270 2.800 223 25
 

2004 34.046 21.000 9 000 270 275 3.000 294 181
 

2005 36.472 21.500 9 500 270 270 4.200 360 132
 

2006 34.643 20.010 9 551 271 209 3.811 418 95
 

2007 29.257 17.234 7 307 241 189 3.535 389 103
 

2008 29.287 17.782 5 923 247 196 4.274 753 112
 

2009 33.577 20.600 7.300 343 218 4.250 750 116
 

2010 32.749 19.660 7.240 366 203 4.310 860 109
 

2011
(Tahmini) 35.213 21.800 7.600 370 215 4.200 900 118 

Kaynak:TUİK 

TÜRKİYE’NİN DIŞ TİCARETİ

Beslenmede taşıdığı büyük önem nedeniyle dünyanın en stratejik ürün grubunu oluşturan

hububatlar, dış ticarette ülkemiz için büyük önem taşımaktadır. 1980'li yıllara gelinceye

kadar tüm hububat ürünlerinde net ihracatçı olan ülkemiz, daha sonraki yıllarda üretim

artışının nüfus ve tüketimde görülen artışa paralel bir seyir izlememesi neticesinde, arpada

net ihracatçı pozisyonunu korurken, pirinç ve mısırda önemli bir ithalatçı, buğdayda ise

bazı yıllar net ithalatçı, bazı yıllar ise net ihracatçı durumuna girmiştir.

İhracat 

Son yıllarda ülkemiz hububat ithalatı önemli ölçüde artmıştır. Ancak ithal edilen

hububat ürünlerinin büyük bir kısmı Dahilde İşleme Rejimi (DİR) kapsamında ithal

edildikten sonar işlenerek ihraç edilmektedir. 2011 yılı itibariyle toplam hububat ihracatımız

yaklaşık 110 Milyon dolar olarak gerçekleşmiş olup, ihracatımızda 78 milyon dolarlık

değeriyle pirinç ilk sırayı almakta, pirinci 28 milyon dolarlık değeriyle mısır takip

etmektedir.

2011 yılında toplam 1,9 milyar dolarlık hububat ithalatımızın 1,6 milyar dolarlık kısmını

buğday ithalatı oluşturmaktadır. Buğdayı 152 milyon dolar ile pirinç, 136 milyon dolar ile

mısır ithalatı izlemektedir.

SEKTÖRÜN DÜNYADAKİ DURUMU VE DÜNYA TİCARETİ

Dünya Hububat Üretimi

FAO verilerine göre 2010 yılı dünya hububat üretimi 2 milyar 433 milyon ton olarak

gerçekleşmiştir. Dünyada en fazla üretimi yapılan hububat ürünü mısır (844 milyon ton)

olup, mısırı pirinç (çeltik) (672 milyon ton) ve buğday (651 milyon ton) takip etmektedir.

 2010 yılı gerçekleşen verilere göre Çin, ABD ve Hindistan en önemli hububat üreticisi

ülkelerdir. 

Dünya İthalatı

Dünya toplam hububat ithalatı 2010 yılında 88 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Dünya

hububat ithalatında en önemli yeri tutan buğdayın ithalat tutarı 35 milyar dolar olup,

buğdayı mısır, pirinç ve arpa takip etmektedir.

ETİKET : Hububat ihracatı , Türkiye'nin hububat ihracatı , hububat ithalatı , Hububat ithalatı yapan firmalar,
hububat ithalat ihracat rakamları , dünya hububat üretimi